Linux Mint 21 Üzerinde Cisco Packet Tracer 8.2 (8.2.0) Kurulumu

Bu yazımızda, Cisco Routing veya Switching sınavlarına hazırlanan veya kendilerini bilgisayar ağları konusunda geliştirmek isteyen kişiler veya öğrenciler için Linux Mint 21 Vanessa dağıtımı üzerinde Cisco Packet Tracer 8.2 (8.2.0) simülatör programı nasıl kurulur ve kullanılır inceleyeceğiz.

Linux Mint PC'de Cisco Packet Tracer Kurulumu

Linux Mint 21 Vanessa Üzerinde Packet Tracer Ağ Simütörü Nasıl Kurulur ve Kullanılır?

Bildiğiniz gibi Cisco sınavlarına hazırlanmak için kullanılan en popüler ağ simulasyon programlarından biri olan Packet Tracer’ın en son sürümü geçtiğimiz günlerde Cisco Networking Academy tarafından yayınlandı.

Cisco tarafından geliştirilen Packet Tracer ağ simülatör programını Windows işletim sistemleri yerine Linux dağıtımları üzerine de kolayca kurabilir ve kullanabilirsiniz.

Packet Tracer ağ simülatör programının en güncel versiyonu 8.2.0’dır. Bu sürümü Netacad.com resmi sitesinden indirebilirsiniz. Eğer bir Cisco Netacad hesabınız yoksa, yeni bir hesap oluşturmak için bu yazımıza göz atabilirsiniz.

Eğer bir Windows 10 işletim sistemi kullanıyorsanız, sisteminize kurulum yapmak için buraya tıklayarak ilgili yazımıza göz atabilirsiniz.

Packet Tracer İndirme ve Kurma

Linux Mint OS, Ubuntu veya Debian gibi Linux dağıtımları üzerine de kolayca kurulabilen Cisco simülatör yazılımını bilgisayarınıza direk indirmek için bu yazımızı ziyaret edebilir veya Cisco Netacad’te yeni bir hesap oluşturup oturum açtıktan sonra resmi websayfasından da indirebilirsiniz.

Adım 1

Cisco yazılımının yeni sürümünü edinmek için bu websayfasını ziyaret ediniz ve aşağıdaki görseldeki gibi Login (Oturum Aç) seçeneğine tıklayınız.

Netacad'te Oturum Açma

Adım 2

Netacad websitesinde oturum açabilmeniz için bir Cisco hesabına ihtiyacınız vardır. Bu yüzden, Cisco’nun oturum açma websayfasına yönlendirileceksiniz.

Cisco hesabını oluşturduğunuz email adresinizi ve parolanızı yazdıktan sonra Login butonuna tıklayınız.

Kullanıcı Hesabı Bilgilerini Yazma

Adım 3

Cisco Networking Academy’de oturum açtıktan sonra menüden Resources / Download Packet Tracer seçeneğine tıklayınız.

Resources / Download Packet Tracer

Adım 4

Websayfasını biraz aşağıya kaydırdıktan sonra Ubuntu Desktop Version 8.2.0 English altındaki 64 Bit Download seçeneğine tıklayınız ve deb paketini kaydediniz.

Ubuntu Desktop Version 8.1.1 English

Adım 5

Packet Tracer.deb paketini bilgisayarınıza indirdikten sonra Downloads konumunda CTRL + ALT + T’ye basarak terminali açınız ve yapılandırılan kaynaklara göre yazılım paket listesini güncellemek için “sudo apt update” komutunu yürütünüz.

sudo apt update

Paket Bilgilerini Güncelleme

Adım 6

Downloads konumundaki dosyaları listelemek için terminalde “ls” komutunu kullanabilirsiniz. İndirdiğiniz deb uzantılı paketi kurmak için “sudo dpkg -i CiscoPacketTracer_811_Ubuntu_64bit.deb” komutunu yürütünüz.

sudo dpkg -i CiscoPacketTracer_820_Ubuntu_64bit.deb

Deb Paketini Kurma

Adım 7

Configuring Packet Tracer penceresi açıldığında simülatör yazılımının lisans anlaşmasını kabul etmek için Enter’a basınız.

Packet Tracer Yazılım Lisans Anlaşmasını Kabul Etme

Adım 8

Cisco Packet Tracer’ın EULA lisans şartlarını kabul etmek için Yes üzerinde Enter’a basınız.

EULA Şartlarını Kabul Etme

Adım 9

Kurulum tamamlandığında Packet Tracer’ı çalıştıramayacaksınız çünkü bağımlı paketlerini kurmanız gerekiyor. Cisco simülatörün gerekli yazılımlarını kurmak için bir sonraki adıma gidiniz.

Bağımlı Paketleri Kontrol Etme

Adım 10

Bağımlı paketlerin repository adreslerinden bulunup kurulmasını zorlamak için terminalde “sudo apt install -f” komutunu yürütünüz ve ek disk kullanımını onaylayınız.

sudo apt install -f

Bağımlı Paketleri Kurma

Adım 11

Gerekli paketleri kurduktan sonra programı çalıştırmak için terminalde “packettracer” komutunu yürütünüz.

packettracer

Terminalden Packet Tracer'ı Çalıştırma

Adım 12

Packet Tracer’ı her başlattığınızda multi-user özelliğinin aktif olmasını istiyorsanız Yes’e tıklayınız.

Multi-User Özelliğini Etkinleştirme

Adım 13

Cisco Packet Tracer Login penceresi açıldığında Networking Academy üzerine tıklayınız.

Cisco Networking Academy'de Oturum Açma

Adım 14

Netacad oturum bilgilerinizi tekrar yazınız ve giriş yapınız.

Cisco Hesap Bilgilerini Yazma

Adım 15

Linux bilgisayarınızda artık Cisco ağ yazılımını kullanmaya başlayabilirsiniz. Programın sürümünü araç menüsünden Help / About seçeneğine tıklayarak öğrenebilirsiniz.

Packet Tracer Sürümünü Kontrol Etme

Masaüstü Kısayolu Oluşturma

Packet Tracer için masaüstü kısayolu oluşturarak programa daha hızlı erişebilirsiniz.

Adım 1

Cisco simülasyon programı için kısayol oluşturmak için çalıştırılabilir izni atamak için terminalde alttaki komutları yürütünüz.

cp /usr/share/applications/cisco-pt.desktop ~/Desktop/
chmod +x ~/Desktop/cisco-pt.desktop

Packet Tracer İçin Masaüstü Kısayolu Oluşturma

Adım 2

Terminal kullanmadan başlat menüsü üzerinden de masaüstü kısayolu kolayca oluşturabilirsiniz. Bunu yapmak için programı bulduktan sonra onun üzerinde sağ tuşa tıkladıktan sonra Add to Desktop (Masaüstüne Ekle) seçeneğine tıklamanız yeterlidir.

Başlat Menüsünden Kısayol Oluşturma

Kullanıcı Arayüzü (GUI) ile Packet Tracer Kurma

Linux Mint üzerinde herhangi bir programı terminal aracılığıyla kurabileceğiniz gibi kullanıcı arayüzünü (GUI) kullanarakta kurabilirsiniz. Örneğini deb paketini kurmak için üzerine çift tıklayarak wizard sihirbazını açabilir ve yazılımınızı kurabilirsiniz.

Adım 1

Packet Tracer.deb paketini indirdiğiniz konuma gidiniz ve üzerine çift tıklayınız.

Linux Mint'te Deb Paketini Kullanıcı Arayüzü ile Kurma

Adım 2

Cisco Packet Tracer Installation Package penceresinde Install Package (Paketi Kur) tıkladıktan sonra root parolanızı yazınız ve Authenticate (Kimliği Doğrula) butonuna tıklayınız.

Packet Tracer Paketini Kurma

Adım 3

Yüklenmesi gerekli ek yazılımları listeleyen pencerede Continue (Devam Et) tıklayınız.

Ek Yazılımların Kurulumunu Onaylama

Adım 4

Packet Tracer yazılımının ek paketleri yükleniyorken bekleyiniz.

Gerekli Paketler Kuruluyor

Adım 5

Başlat menüsünde Cisco yazılımını arattığınızda sisteminizde kurulu olduğunu görebilirsiniz.

Başlat Menüsünden Packet Tracer'ın Kurulduğunu Kontrol Etme

Yeni Bir Proje Oluşturma

Linux Mint üzerine Packet Tracer kurduktan sonra yeni bir progje oluşturarak bilgisayar ağlarını daha iyi anlamak için topolojiler oluşturabilirsiniz veya Cisco Router veya Switch cihazlarını yapılandırmayı daha iyi öğrenmeye başlayabilirsiniz.

Adım 1

Ağ cihazları kategorisinden Routers ikonuna tıkladıktan sonra çalışma ortamına iki adet 2911 model Router ekleyiniz.

Çalışma Alanına İki Adet Cisco Router Ekleme

Adım 2

Router0’a çift tıkladıktan sonra açılan pencerede Physical (Fiziksel) sekmesinde HWIC-2T tıklayınız ve sağ alt köşede görüntülenen serial arayüzüzü Router’a ekleyiniz. Serial Interface eklemeden önce Router’ın gücünü kapattığınızdan emin olunuz.

Router'a Serial Interface Ekleme

Adım 3

Router1 cihazına da HWIC-2T donanımını ekleyiniz.

Router'a Serial Interface Ekleme

Adım 4

Çalışma alanına bir adet masaüstü bilgisayar ve laptop (dizüstü) bilgisayar ekleyiniz.

Çalışma Alanına Bir Adet Masaüstü Bilgisayar ve Laptop Ekleme

Adım 5

Kablolama seçeneğini etkinleştirdikten sonra Copper Straight-Through (Düz Bakır Kablo) seçiniz ve kablonun bir ucunu PC0’ın FastEthernet0 portuna takınız.

PC'yi Router'a Bağlama

Adım 6

Düz bakır kablonun diğer ucunu ise Router0’ın GigabitEthernet0/0 portuna takınız.

PC'yi Router'ın GigabitEthernet Portuna Bağlama

Adım 7

Aynı şekilde, Laptop0 ile Router1’in bağlantısını yaptıktan sonra, Router’ları birbirine bağlamak için kablolama türlerinden Serial DCE seçiniz ve kablonun bir ucunu R0’ın Serial0/3/0 portuna diğer ucunu ise R1’in Serial0/3/0 portuna takınız.

İki Router'ı Serial Port ile Birbirine Bağlama

Adım 8

PC0’a sabit bir IP adresi atamak için üzerine çift tıkladıktan sonra Desktop / IP Configuration aracını açınız ve 192.168.1.10 IP adresini yazınız.

IPv4 Address: 192.168.1.10
Subnet Mask: 255.255.255.0
Default Gateway: 192.168.1.1

PC'ye Statik IP Adresi Atama

Adım 9

Laptop0’a da 192.168.3.0/24 bloğundan bir IP adresi atayınız.

IPv4 Address: 192.168.3.10
Subnet Mask: 255.255.255.0
Default Gateway: 192.168.3.1

Laptop'a Statik IP Adresi Atama

Adım 10

Son kullanıcı cihazlarının IP yapılandırmasından sonra Router0’ın GigabitEthernet ve Serial portlarına IP adresi atayınız.

Router# conf t
Router(config)# interface gigabitethernet 0/0
Router(config-if)# ip address 192.168.1.1 255.255.255.0
Router(config-if)# no shutdown
Router(config-if)# exit
Router(config)# interface serial 0/3/0
Router(config-if)# 192.168.2.1 255.255.255.0
Router(config-if)# no shutdown

Router R0'ın GigabitEthernet ve Serial Arayüzlerine IP Adresi Atama

Adım 11

Router1’in de GigabitEthernet ve Serial arayüzlerini yapılandırınız.

Router# conf t
Router(config)# interface gigabitethernet 0/0
Router(config-if)# ip address 192.168.3.1 255.255.255.0
Router(config-if)# no shutdown
Router(config-if)# exit
Router(config)# interface serial 0/3/0
Router(config-if)# 192.168.2.2 255.255.255.0
Router(config-if)# no shutdown

Router R1'in GigabitEthernet ve Serial Arayüzlerine IP Adresi Atama

Adım 12

Ağ topolojisindeki tüm cihazları yapılandırdıktan sonra PC0’dan Router0’ın portlarına ve Router1’in seri arayüzüne ping atarak ağ bağlantısını sınayınız.

Aşağıdaki görseldeki gibi PC0’ın Router1’e bağlı seri arayüzüne erişemediğini göreceksiniz, çünkü herhangi bir yönlendirme protokolü yapılandırılmadı.

PC'den R1'in Serial Portuna Ping İşlemi Başarısız

Adım 13

Ağ bağlantısını Laptop0 üzerinden de test ettiğinizde 192.168.1.0/24 ağına ve Router0’ın seri arayüzüne erişemediğini kontrol edebilirsiniz.

Laptop'tan R0'ın Serial Portuna Ping İşlemi Başarısız

Adım 14

Router’lara statik bir yönlendirme eklemek için CLI komut isteminde ip route komutunu kullanabilirsiniz. Router0’a sabit rota eklemek için config modunda “ip route 192.168.2.0 255.255.255.0 192.168.2.2” komutunu yürütünüz.

ip route 192.168.2.0 255.255.255.0 192.168.2.2

Router0'a Statik Rota Ekleme

Adım 15

Router1’e de static route eklemek için config modda “ip route 192.168.1.0 255.255.255.0 192.168.2.1” komutunu yürütünüz.

ip route 192.168.1.0 255.255.255.0 192.168.2.1

Router1'e Statik Rota Ekleme

Adım 16

Yönlendiricilerde statik yönlendirmeyi yapılandırdıktan sonra PC0’dan Laptop0’a başarıyla ping atabilirsiniz.

PC'den 192.168.3.0/24 Ağına Ping İşlemi Başarılı

Adım 17

Aynı şekilde, 192.168.3.0/24 ağındaki Laptop0’dan 192.168.1.0/24 ağındaki PC0’a başarıyla ping atabilirsiniz.

Laptop'tan 192.168.1.0/24 Ağına Ping İşlemi Başarılı

Linux Mint Üzerinden Packet Tracer Kaldırma

Linux dağıtımınızdan Cisco Packet Tracer’ı tamamen kaldırmak ve silmek istediğinizde terminalden birkaç komutla bu işlemi gerçekleştirebilirsiniz.

Adım 1

Packet Tracer yazılımını sisteminizden kaldırmak için “sudo apt remove packettracer” komutunu yürütünüz.

sudo apt remove packettracer

Packet Tracer'ı Kaldırma

Adım 2

Sisteminizden Packet Tracer’ı kaldırırken bağımlı paketlerini ve kalıntı dosyalarını da silmek için “sudo apt autoremove && sudo apt autoclean” komutunu yürütünüz.

sudo apt autoremove && sudo apt autoclean

Programın Gereksiz Dosyalarını Silme

Adım 3

Aynı zamanda masaüstünde oluşturduğunuz kısayolu da terminalden hızlı bir şekilde silebilirsiniz.

sudo rm -rf cisco-pt.desktop

Programın Masaüstü Kısayolunu Silme

Video

Eski Sürümlerin Kurulumu

1) Packet Tracer 7.2.2

  1. Bilgisayarınıza indirdiğiniz .run uzantılı kurulum dosyasını masaüstüne kopyalayınız ve ardından Terminal’i açınız. Terminal’de root erişimine geçiş yapınız ve kurulumu başlatmak için aşağıdaki komutları çalıştırınız.
    • chmod +x PacketTracer-7.2.2-ubuntu-setup.run
    • ./PacketTracer-7.2.2-ubuntu-setup.run
  2. Packet Tracer Setup GUI penceresinde Next butonuna tıklayarak devam ediniz.
  3. Kurulum klasörünü değiştirmeden Next’e tıklayınız.
  4. Programın lisans anlaşmasını kabul etmek için I accept the license (Lisansı Kabul Ediyorum) seçeneğini işaretleyiniz ve ardından Next’e tıklayınız.
  5. Ready to Install penceresinde yükleme işlemini başlatmak için Install (Kur) butonuna tıklayınız.
  6. Kurulumu tamamladıktan sonra sihirbazdan çıkmak için Finish’e tıklayınız.
  7. Şimdi, terminal’de “packettracer” komutunu çalıştırınız ve simülatör programını açmayı denediğinizde açılmayacaktır, çünkü bir bağımlı paketleri kurmanız gerekiyor.
  8. Packet Tracer için Libpng paketini kurmanız gerekiyor aksi takdirde program sisteminizde çalışmayacaktır. Libpng indirmek ve kurmak için alttaki komutları terminal’de çalıştırınız.
    • wget https://ftp.us.debian.org/debian/pool/main/libp/libpng/libpng12-0_1.2.50-2+deb8u3_amd64.deb
    • dpkg -i libpng12-0_1.2.50-2+deb8u3_amd64.deb
  9. Tekrardan CPT’yi çalıştırdığınızda bu kez program başarıyla açılacaktır!
  10. Cisco’da oturum açmadan programa misafir girişi yapmak için Guest Login butonuna tıklayınız ve 15 saniye bekledikten sonra Confirm Guest’e tıklayarak programa giriş yapabilirsiniz!
  11. Packet Tracer sürümünün 7.2.2 olduğunu Help / About kısmından kontrol edebilirsiniz.

2.1) Packet Tracer 7.2.1

  1. Öncelikle, Mint 19 sisteminizin source.list’ini aşağıdaki gibi düzenleyiniz.
    • deb https://packages.linuxmint.com tara main upstream import backport
      deb https://archive.ubuntu.com/ubuntu bionic main restricted universe multiverse
      deb https://archive.ubuntu.com/ubuntu bionic-updates main restricted universe multiverse
      deb https://archive.ubuntu.com/ubuntu bionic-backports main restricted universe multiverse
      deb https://security.ubuntu.com/ubuntu/ bionic-security main restricted universe multiverse
      deb https://archive.canonical.com/ubuntu/ bionic partner
  2. Yaptığınız değişiklikleri kaydetmek için sırasıyla Ctrl + X / Y / Enter’a basınız.
  3. CPT 7.2.1.tar.gz dosyasını klasöre ayıklamak için mkdir komutu ile CPT72 isimli bir klasör oluşturunuz. Daha sonra, kurulum dosyalarını klasöre ayıklamak için “tar -xvzf Packet\ Tracer\ 7.2.1\ for\ Linux\ 64\ bit.tar.gz -C CPT72/” komutunu uygulayınız.
    • mkdir CPT72
    • tar -xvzf Packet\ Tracer\ 7.2.1\ for\ Linux\ 64\ bit.tar.gz -C CPT72/
  4. CPT72 klasörüne gidiniz ve yüklemeyi başlatmak için ./install komutunu uygulayınız.
  5. Simülatör yazılımını kurduktan sonra programı başlatmak için terminal’de ./PacketTracer7 komutunu uygulayınız. Eğer libpng12-0 hatası ile karşılaşırsanız, libpng paketini kurmanız gerekir.
  6. Libpng paketini kurmak için terminal’de aşağıdaki komutları uygulayınız.
    • wget https://ftp.debian.org/debian/pool/main/libp/libpng/libpng12-0_1.2.50-2+deb8u3_amd64.deb
    • sudo dpkg -i libpng12-0_1.2.50-2+deb8u3_amd64.deb
  7. Libpng’yi kurduktan sonra artık sisteminizde CPT 7.2.1’i çalıştırabilirsiniz!
  8. Libcrypto hatasını giderdikten sonra programı çalıştırdığınızda Terminal’de artık bir uyarı görmeyeceksiniz. CPT sürümünü Help / About kısmından kontrol edebilirsiniz.

2.2) Packet Tracer 7.2.1 İçin Kısayol Oluşturma

Windows işletim sistemi üzerinde bir program için başlat menüsü oluşturmak kadar kolay birşey yoktur. Fakat, bu durum Linux işletim sistemlerinde bazı programlar için masaüstü ve başlat menüsü kısayolu oluşturmak söz konusu olmayabilir.

Linux platformları üzerinde bazı uygulamaların kısayolları çalışmamaktadır ve sonuç olarak manuel olarak yeni bir masaüstü kısayolu oluşturmanız gerekir.

Packet Tracer 7.2.1’i kurduktan sonra masaüstünde ve başlat menüsünde otomatik olarak bir program kısayolu oluşturulmaz. Dolayısıyla birkaç komut ile kısayol sorununu giderebilirsiniz. Masaüstü ve başlat menüsü kısayolu oluşturmak için aşağıdaki adımları takip ediniz.

  1. Packet Tracer yazılımı /opt/pt/ lokasyonuna kurulduğu için bu konumundan Cisco Packet Tracer.desktop dosyasını masaüstüne kopyalamanız gerekir.
    • cp /opt/pt/bin/Cisco-PacketTracer.desktop ~/Desktop/
    • chmod +x ~/Desktop/Cisco-PacketTracer.desktop
  2. Start Menu Launcher (Başlat Menüsü Başlatıcı/Kısayolu) oluşturmak için ise aşağıdaki komutu uygulayınız.
    • cp ~/Desktop/Cisco-PacketTracer.desktop /usr/share/applications
  3. NOT: Eğer kısayol yinede çalışmıyorsa, gedit programı ile Cisco Packet Tracer.desktop dosyasını açınız ve EXEC değerini Exec=/opt/pt/bin/PacketTracer ile değiştiriniz.

3.1) Packet Tracer 7.1.1

  1. Terminal’i açınız ve Root erişimine geçmek için sudo su komutunu çalıştırınız. Daha sonra, .tar uzantılı dosyayı PacketTracer711 klasörüne ayıklayınız.
    • tar -xvzf Packet-Tracer-7.1.1-for-Linux-64-bit.tar -C PacketTracer711/
  2. Terminal üzerinde PacketTracer711 klasörüne gidiniz ve ls komutunu kullanarak klasörün içerisindeki dosyaları listeleyiniz. Daha sonra, kurulumu başlatmak için ./install komutunu uygulayınız. Lisans anlaşmasını kabul etmek için devamlı Enter tuşuna basmanız yeterlidir.
  3. Cisco simülatör 7.1.1 lisans anlaşmasını hızlıca okumak için Space (Boşluk) tuşuna basınız.
  4. Kurulum sonrasında programı çalıştırmak için önce cd /opt/pt/bin/ konumuna gidiniz ve ./PacketTracer7 komutunu çalıştırınız.
  5. Packet Tracer başlatmaya çalıştığınızda, libQt5Multimedia.so.5 hatası alırsanız, aşağıdaki komutları terminal’de sırasıyla uygulayınız.
    • apt-get install qtmultimedia5-dev
    • apt-get install libqt5script5
    • apt-get install libqt5scripttools5
  6. Yukarıdaki paketleri yükledikten sonra, Packet Tracer tekrar başlattığınızda program sorunsuzca açılacaktır.
  7. Packet Tracer 7.1.1 misafir girişi yapmak için Guest Login butonuna tıklayınız.
  8. 15 saniye bekledikten sonra misafir gişini onaylamak için Confirm Guest butonuna tıklayınız ve programı başlatınız.

3.2) Packet Tracer 7.1.1 Kaldırma

Linux üzerinde kurulu olan bir programı kaldırmak için (Software Center) Yazılım Merkezini kullanabilirsiniz. Ayrıca, Synaptic Package Manager (Synaptic Paket Yöneticisi)’de kullanabilirsiniz.

Fakat, Linux üzerinde kurduğunuz bir programı Synaptic Paket Yöneticisi üzerinde göremiyor ve kaldıramıyorsanız, terminal’i kullanmak zorunda kalacaksınız.

  1. Sisteminizi açtıktan sonra masaüstünde terminal’i açınız ve root erişimine geçmek için sudo su komutunu uygulayınız ve ardından parolanızı yazarak Enter’a basınız. Packet Tracer silmek için terminal’de rm -r /opt/pt/ komutunu uygulayınız.
    • rm -r /opt/pt/
  2. Programı kaldırdıktan sonra, kısayola çift tıkladığınızda Packet Tracer’ın açılmadığını göreceksiniz.
  3. Packet Tracer’ın başlat menüsü kısayollarını kaldırmak için aşağıdaki komutları uygulayınız.
    • rm /usr/share/applications/pt7.desktop
    • rm /usr/share/applications/Cisco-PacketTracer.desktop
  4. Programın kısayolunun start menüde olup olmadığını kontrol ediniz.
  5. Packet Tracer’ın icon (ikon) kaldırmak için ise alttaki komutu uygulayınız.
    • rm /usr/share/icons/hicolor/48x48/apps/pt7.png
  6. Masaüstü kısayolunu kaldırmak için rm Cisco-PacketTracer.desktop komutunu uygulayınız.
    • rm Cisco-PacketTracer.desktop

Eski Sürümlerin Kurulumu Video + Slayt

PT Version
YouTube Video
Slayt
8.2 (YENİ)

 

 

Add a Comment

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir