USB (Universal Serial Bus/Evrensel Seri Veri Yolu) bağlantı noktası, çevre birimlerini bir bilgisayara bağlamak için kullanılan bir bağlantı noktasıdır.
USB (Universal Serial Bus/Evrensel Seri Veri Yolu) Nedir?
Önemli bir özellik, cihazların ortalama olarak yaklaşık 12 Mbps gibi daha yüksek hızlarda çalışmasına izin vermesidir, bu bir paralel bağlantı noktası aygıtından 3 veya 5 kat daha hızlı ve seri bağlantı noktasından 20 ila 40 kat daha hızlıdır.
Tarihi
USB, 1996 yılında yedi şirket tarafından oluşturulmuştur: IBM, Intel, NorthernTelecom, Compaq, Microsoft, Digital Equipment Corporation ve NEC.
Başlangıçta seri ve paralel bir arayüz vardı, ancak daha basit ve daha yüksek performanslı bir bağlantı oluşturan tüm konektörleri birleştirmek gerekiyordu.
Böylece, 12Mb/sn hızında USB oluşturuldu ve geliştirmeler sonucunda, 480Mb/sn’ye kadar olan hızlarla, yani USB 1.1 kablolarla bağlantılardan 40 kat daha hızlı olan yüksek hızlı 2.0 oluşturuldu.
USB bağlantı noktası 1,5 Mb/sn ile 12 Mbps arasındaki hızlarda iletim yapabilir; 600 Kb/s ile 1,5 Mb/s arasındaki paralel bağlantı noktası ve seri bağlantı noktası 112 Kb/s’ye kadar çıkabilir.
USB Veri Aktarımındaki Özellikler
USB cihazları veri aktarım hızlarına göre dört tipte sınıflandırılır:
1) Low Speed/Düşük Hız (1.0)
1,5 Mbps’ye (192 KB/s) kadar aktarım hızı sağlar ve çoğunlukla insan arayüz cihazları olan klavyeler, fareler, web kameraları tarafından kullanılır.
2) Full Speed/Tam Hız (1.1)
Bu standar 12 Mbps’ye (1,5 MB/s) kadar aktarım hızı sağlar, ancak bağımsız kaynaklarda ölçümlerin tekrar yapılması gerektiği söylenir.
Bu, USB2.0 spesifikasyonundan önceki en hızlı sürümdü. Bu cihazlar, bir LIFO empedans algoritmasına dayalı olarak bant genişliğini aralarında böler.
3) High Speed/Yüksek Hız (2.0)
480 Mbps’ye (60 MB/s) kadar, ancak genellikle 125Mbps’ye (16MB/s) kadar aktarım hızı sağlar. Günümüz bilgisayarlarının neredeyse %99’unda bulunur.
USB2.0 kablosunda bir veri çifti, bir güç ve bir toprak olmak üzere dört hat bulunur.
4) Superspeed/Süper Yüksek Hız (3.0)
4,8 Gbps’ye (600 MB/s) kadar aktarım hızına sahiptir. Önceki 2.0’dan on kat daha hızlıdır ve tahminlere göre Intel tarafından 2009 yılının ortalarında veya internetten toplanan bilgilere göre belki de başka bir Hardware şirketi tarafından yayınlanmıştır.
USB Çeşitleri/Türleri
1) USB 1.x
1996 yılında piyasaya sürülen 1.0, 1,5 Mbit/s ve 12 Mbit/s veri hızlarına sahiptir. Zamanlama ve güç sınırlamaları nedeniyle uzatma kablolarına veya doğrudan geçiş monitörlerine izin vermedi.
USB1.1, Ağustos 1998’de piyasaya sürüldü ve Microsoft’un Eski PC olarak adlandırdığı şeye yol açan en eski revizyondu.
2) USB 2.0
Nisan 2000’de sunulan 2.0, 480 Mbit/s yüksek veri transferine sahiptir. Bu sürümdeki değişiklikler ECN (Engineering Change Notices/Mühendislik Değişikliği Bildirimleri) aracılığıyla yapıldı.
4) USB 3.0
Ana karakteristik, 480 Mbps’den 4.8 Gbps’ye (600 MB/s) giden aktarım hızının 10 ile çarpımıdır.
Bu portun özelliklerinden bir diğeri, takılan ve bir süre sonra artık kullanılmayan cihazların hemen düşük tüketim durumuna geçmesidir.
Aynı zamanda, akımın yoğunluğu, daha az sürede bir cep telefonu veya taşınabilir görsel-işitsel oynatıcı tedarik etmeye hizmet eden 500 ila 900 miliampere çıkar.
Öte yandan, veri iletimindeki hızı arttırır, çünkü üç hatla çalışmak yerine, beş hatla yapar. Bu şekilde, göndermek için iki hat kullanılır, diğeri almak için kullanılır ve beşinci, akımın beslenmesinden sorumludur. Böylece, trafik çift yönlüdür (Tam çift yönlü).
2009’un sonlarında, Asus veya Gigabyte gibi üreticiler bu yeni veriyolu revizyonu ile anakartlar tanıttı.
Bu evrensel bağlayıcının 3.0 sürümü bir öncekinden 10 kat daha hızlıdır.
USB2.0 klavyesi veya faresi olanlar, yeni jenerasyonda sistemi hemen tanıyacağından uyumluluk sorunları yaşamayacaklardır, ancak bu veri yolu bağlantı noktasının gelişmiş veri aktarım hızından yararlanamayacaklardır.
3.0, BOT (Bulk-Only-Transfer/Yalnızca Toplu Aktarım) protokolünden daha yüksek hızları sağlayan UASP protokolünü de içerir.
5) USB 3.1
USB3.1, Temmuz 2013’te piyasaya sürüldü ve iki çeşidi vardır.
- USB3.0’ın SuperSpeed modunu içerir ve 3.1 Gen 1 olarak etiketlenir.
- USB3.1 Gen 2 etiketli yeni bir SuperSpeed+ aktarım modu sunar.
SuperSpeed+, maksimum veri hızını 10 Gbit/s’ye çıkarır.
6) USB 3.2
USB 3.2 (Gen 2×2), Eylül 2017’de piyasaya sürüldü. Bu varyant SuperSpeed ve SuperSpeed+ veri modlarını içerir fakat, USB-C ile 10 ve 20 Gbit (1,25 ve 2,5 GB/s) veri hızlarına ulaşır.
7) USB 4.0
29 Ağustos 2019’da USB Implementers tarafından yayınlanan USB4, Thunderbolt 3 protokolünü temel alır. 40 Gbit/sn veri hızını destekler, Thunderbolt 3 ile uyumludur ve 3.2 ve 2.0 ile geriye dönük uyumludur.
Sürüm Notları
Sürüm | Çıkış Tarihi | Maksimum Transfer Hızı |
---|---|---|
0.7 | 11 Kasım 1994 | – |
0.8 | Aralık 1994 | – |
0.9 | 13 Nisan 1995 | Full Speed (12 Mbit/s) |
0.99 | Ağustos 1995 | – |
1.0-RC | Kasım 1995 | – |
1.0 | 15 Ocak 1996 | Full Speed (12 Mbit/s) |
1.1 | Ağustos 1998 | Low Speed (1.5 Mbit/s) |
2.0 | Nisan 2000 | High Speed (480 Mbit/s) |
3.0 | Kasım 2008 | Superspeed (5 Gbit/s) |
3.1 | Temmuz 2013 | Superspeed+ (10 Gbit/s) |
3.2 | Ağustos 2017 | Superspeed+ dual-lane (20 Gbit/s) |
4 | Ağustos 2019 | 40 Gbit/s (2-lane) |
Konektörler ve Uyumluluk
1.0, 1.1 ve 2.0 teknik özellikleri, cihazları sisteme bağlamak için iki tür konektör tanımlar: A ve B. Ancak, bazı bağlayıcılarda mekanik katman değişmiştir.
Örneğin, IBM UltraPort, IBM dizüstü bilgisayarların LCD’sinin üstünde bulunan özel bir konektördür. Sinyallerin ve protokollerin karakteristiğini korurken farklı bir mekanik konektör kullanır.
Diğer küçük ürün üreticileri de küçük bağlantı ortamlarını geliştirdiler ve bazıları düşük kaliteden oluşan çok çeşitli ürünler oluşturdular.
OTG (USB-On-The-Go) adı verilen bir USB uzantısı, bir bağlantı noktasının sunucu veya aygıt olarak işlev görmesini sağlar; bu, kablonun hangi tarafının aygıta bağlı olduğunu belirler. Kablo bağlandıktan ve üniteler iletişim kurduktan sonra bile, 2 ünite bir programın kontrolü altında rol değiştirebilir.
Bu özellik, USB bağlantısının bir bilgisayara bir cihaz olarak bağlanabileceği ve bir klavye veya fareye sunucu olarak bağlanabileceği PDA’lar gibi cihazlar için özel olarak tasarlanmıştır.
USB-On-The-Go ayrıca mini-A ve mini-B olmak üzere 2 küçük konektöre sahiptir.
Yığın Depolama
USB, yığın depolama aygıtı sınıfı adı verilen bir dizi standart kullanarak depolama aygıtlarına bağlantılar uygular.
Bu başlangıçta optik ve manyetik bellek için tasarlandı, ancak şimdi de çok çeşitli cihazları, özellikle USB belleği desteklemeye hizmet ediyor.
Wireless (Kablosuz) USB
Kablosuz USB (genellikle W-USB veya WUSB olarak kısaltılır), USB kullanmanın basitliğini kablosuz ağın çok yönlülüğü ile birleştiren yüksek bant genişliğine sahip kablosuz radyo iletişim protokolüdür.
WiMedia Alliance tarafından geliştirilen ve üç metrelik aralıklarda 480 Mbps’ye ve on metrelik aralıklarda 110’a kadar iletim hızlarına ulaşabilen ve 3.1 ila 10.6 frekans aralıklarında çalışan Ultra-WideBand (Ultra Geniş Bant) platformunu kullanır.
Uygun adaptörler ve/veya kablolar kullanılarak bir WUSB cihazı bir USB cihazına dönüştürülebilir veya bunun tersi de mümkündür.
Avantajları
Şimdiye kadar tüm performansı elde etmek için özel bir kart gerektiren cihazların bağlanmasını sağlayan orta yüksek hızlı bir giriş/çıkış standardı olarak doğdu, bu da ürünü daha pahalı hale getirdi.
Buna ek olarak, bize dışarıdaki neredeyse tüm iletişim sorunlarını çözmek için tek bir konektör sağlar ve 127 öğeye kadar otantik bir çevrebirim ağı oluşturabilir.
Artık tüm anakartlarda standart olan bir çift USB konektörü ile ve bugün tek bir 9 pimli seri konektörü kaplayan alanda, sahip olduğumuz tüm cihazları (klavye, fareler, modem, yazıcılar, hoparlörler, monitörler, tarayıcılar, dijital kameralar, video kameralar, plotterler) bağlayarak, bilgisayarımızın bu öğelerin her biri için özel bir konektöre sahip olması gerekmeden yer ve para tasarrufu sağlayabiliriz.
Gördüğünüz gibi, gerçekten PNP (Tak ve Çalıştır) özelliğine ve sıcak bağlantı kolaylığına sahip olduğundan, hayatı kolaylaştırmak için gerekli olan bir standarttır. Kısacası, bağlanabilir ve çıkarılabilir çevre birimlerini bilgisayarı yeniden başlatmadan kolayca monte edebilirsiniz.
Tıpkı ISA kartlarının kaybolma eğiliminde olduğu gibi, yukarıda bahsedilen tüm konektörler de bilgisayarımızdan kaybolacak ve aynı zamanda seri aygıtlar, paralel, anakart üzerinde PS/2 fare veya bir genişletme kartı için karşılık gelen sürücülere sahip olma ihtiyacını ortadan kaldıracaktır.