SCSI Nedir, Ne İşe Yarar?

SCSI (Small Computer System Interface/Küçük Bilgisayar Sistemi Arayüzü), 1986 yılında ANSI Komitesi X3T9.2 tarafından oluşturulan standart yüksek hızlı paralel arabirim modelidir.

SCSI Disk Arabirimi ve Türleri Nelerdir?

SCSI arabirimi, bir mikro bilgisayarı sabit sürücüler ve yazıcılar gibi çevre aygıtlarına bağlamak ve diğer bilgisayarlara ve yerel alan ağlarına bağlantı için kullanılır.

SCSI aygıtını bilgisayara monte etmek için hem aygıtın hem de anakartın bir denetleyicisi olması gerekir. Cihazın böyle bir kontrolörle gelmesi normaldir, ancak özellikle ilk cihazlarda durum her zaman böyle değildir.

Tek bir bağlantıyla ve daisy links (papatya bağlantıları) adı verilen sıralı bağlantıları kullanarak, bilgisayarı dahil etmeden en fazla yedi cihaz ve geniş modda Ultra SCSI-3 standardı ile çalışılıyorsa en fazla 15 cihaz bağlanabilir.

Her iki bağlantı noktasında bu arabirimi kullanan bir bilgisayar 30 çevre birimine bağlanabilir.

Bu veri yolunun aktarım hızına gelince, standarda ve kullanım şekline bağlıdır. SCSI-1 için hız saniyede 5 Mbytes iken, Ultra SCSI-3 için Fast/Hızlı modda saniyede 80 Mbytes ve Wide/Geniş modda saniyede 160 Mbytes ulaşır.

Bir sistemde birden fazla kart varsa, her biri LUN (Logical Unit Number/Mantıksal Birim Numarası) adlı bir numara ile tanımlanır. LUN 0 kartı ana kart, diğerleri ise köle görevi görür.

Ayrıca, bir karta bağlı her bir cihaza bir kimlik tanımlayıcı verilir. Her çevre biriminin kimliği, yazılım tarafından da yapılandırılabilmesine rağmen, mikro anahtarlar veya atlama kabloları ile sabitlenir. Her aygıtın LUN ve öncelik numarasını oluşturan kimliğinden oluşan bir adresi vardır.

Bağlantı noktasından bir kerede yalnızca bir aygıt iletim yapabilir. En yüksek adrese sahip cihazın önceliği vardır. Apple Macintosh Plus, Macintosh SE, Macintosh II, IBM RS/6000 ve IBM PS/2 Model 65 bilgisayarlarda diğerleri arasında seri bir SCSI bağlantı noktası vardır.

Ayrıca, bir IBM PC’ye ve uyumlu bir donanıma genişletme kartı olarak takılabilir. Geçmişte, her türlü bilgisayar arasında çok popülerdi. Bugün, yüksek performanslı işyerlerinde, sunucularda ve üst düzey çevre birimlerinde popülerliğini koruyor.

Masaüstü ve dizüstü bilgisayarlar genellikle bu cihazlar arasındaki maliyet farkı nedeniyle sabit sürücüler ve USB sürücüler ve FireWire için daha yavaş IDE/SATA arabirimlerini kullanır.

   Asymmetric (Asimetrik) SCSI

Her kanalın bir tel üzerinde dolaştığı ve parazite duyarlı paralel bir mimariye dayalı olarak SE (Single-Ended/Tek Uçlu – Single Termination/Tek Sonlandırma) olarak bilinen asimetrik veri yoludur.

SE modu SCSI kablolarında 8 bit iletim için 8 kablo veya 16 bit kablolar için 16 kablo bulunur. Bu en yaygın SCSI veri yolu tipidir.

   Differential (Diferansiyel) SCSI

Diferansiyel bara sinyalleri bir çift kablo ile taşınır. Bilgi, elektromanyetik kesintileri dengelemek için iki tel arasındaki farkla kodlanır ve böylece önemli bir kablolama mesafesi elde edilir.

Genel olarak iki mod vardır:

• 3.3V sinyallerine dayanan LVD (Low Differential Voltage/Düşük Diferansiyel Voltaj) modu.
• 5V sinyallerini kullanan HVD (High Differential Voltage/Yüksek Diferansiyel Voltaj) modu.

Bu tip bir iletim kullanan çevre birimleri giderek daha nadir görülür ve genellikle DIFF kelimesi ile tanımlanırlar.

SCSI Disk Türleri

   SCSI 1

5 MBps veriyolu hızına ve 8 bit’i destekler. Genel konektörü 50 pimdir (Centronics konektörü) ve düşük yoğunlukludur. Maksimum kablo uzunluğu altı metredir. 0 ile 7 arasındaki adreslerle tanımlanır ve en fazla 8 aygıta izin verir.

   SCSI 2

Fast/Hızlı: 8 veri yolu ile iletim hızını 5 MBps’den 10 MBps’ye iki katına çıkarır. Genel konektörü 50 pim ve yüksek yoğunluktadır. Kablonun maksimum uzunluğu üç metredir. 0 ile 7 arasındaki adreslerle tanımlanır ve en fazla 8 aygıta izin verir.

Wide/Geniş: Veriyolunu 8’den 16 bite çıkarar. Genel konnektörü 68 pin ve yüksek yoğunlukludur. Kablonun maksimum uzunluğu üç metredir. 0 ile 15 arasındaki adreslerle tanımlanır ve 16 cihaza kadar izin verir.

   SCSI 3

Ultra: 20 MBps veriyolu hızını ve 16 bit’i destekler. Genel konektörü 34 yüksek yoğunluklu pindir. Maksimum kablo uzunluğu 10 cm’dir. En fazla 16 cihazı destekler. Fast 20 veya SCSI-3 olarak da bilinir.

Ultra-Wide/Ultra-Geniş: 40 MBps veriyolu hızını ve 16 bit’i destekler. Genel konnektörü 68 pin ve yüksek yoğunlukludur. Maksimum kablo uzunluğu 1,5 metredir. En fazla 16 cihazı destekler. Fast SCSI-3 olarak da bilinir.

Ultra 2: 80 MBps veriyolunu ve 16 bit’i destekler. Genel konnektörü 68 pin ve yüksek yoğunlukludur. Maksimum kablo uzunluğu on iki metredir. En fazla 16 cihazı destekler. Fast 40 olarak da bilinir.

Ultra 160: 160 MBps veriyolunu ve 16 bit’i destekler.

   SCSI 4

Ultra4 320: 320 MBps veriyolunu ve 16 bit’i destekler. 0 ile 15 arasındaki adreslerle tanımlanır.

   SCSI 5

Ultra4 640: 640 MBps veriyolunu ve 16 bit’i destekler. 0 ile 15 arasındaki adreslerle tanımlanır.

Sonuç

Sonuç olarak, SCSI arayüzleri mikrobilgisayarları çeşitli aygıtlara ve ağlara bağlamada önemli bir rol oynadı. Ayrıca, SCSI-1’den Ultra 4 640’a kadar türlerin evrimi, veri aktarım hızlarını iyileştirdi.

Yeni arayüzler olan IDE/SATA tüketici bilgisayarlarında popüler hale gelirken, SCSI yüksek performanslı ortamlarda tercih edilmeye devam ediyor. Bununla birlikte, sunucular ve üst düzey aygıtlar için de kullanılıyor.