Router yani yönlendirici, ağ dediğimiz yapılarda veri iletiminde kritik bir rol oynar. Kısacası, bu ağlar arasında verimli iletişim sağlarlar. Bu yüzden, Router’ların çalışma prensiplerini daha iyi anlarsak ağ performansımızı arttırmada zorluk yaşamayız. Ek olarak bu cihazlar veri paketlerini yönetirken aynı zamanda yönlendirme protokollerini de kullanır. Sonuç olarak, modern ağların omurgasını oluştururlar.
Bu makalede sizlere bilgisayar ağlarında bir Router (Yönlendirici) tam olarak nedir ve nasıl çalışır anlatacağım. Ayrıca, yönlendirme mekanizmalarını ve tablolarını inceleyeceğim. Kısacası ağa giriş seviyede de olsanız hiç önemli değil, basitçe anlayacağınızı umuyorum.
Router (Yönlendirici) Nedir, Nasıl Çalışır?
Router (Yönlendirici), LAN veya WAN üzerindeki verileri en verimli şekilde yönlendiren bir ağ cihazıdır. Ayrıca, bir Intranet ağından en iyi performansı elde etmek için de kullanırız.
Bilgisayar ağlarında Router cihazını, trafiği yönetmek ve rotalar belirlemek için kullanıyoruz. Artı olarak, uyumsuz ağlar arasında veri taşımak için bu cihazlar kapsülleme yaparlar.
Router, hedef adresi okur ve en iyi yolu hesaplar. Sonra, paketi hedefe ulaştırır. Kısacası, eğer paket yerel bir ağdaysa, doğrudan alıcıya gönderir.
Ancak, paket farklı bir ağ içinse, Router trafik sıkışıklığını değerlendirir. Ayrıca, Hop sayısını yani yönlendirici sayısını da göz önünde bulundurur.
Yönlendirici Ne İşe Yarar?
Bir Router, birden fazla ağı birbirine bağlar ve trafik yönlendirmesi yapar. Evinizdeki Router ise, İnternet bağlantınız ile yerel ağınız arasında bir köprü görevi görür.
Ayrıca, farklı aygıtları birbirine bağlama ve veri anahtarlama işlevine de sahiptir. Bununla birlikte, Router’ların WiFi erişimi sağlayan bir radyo ünitesi de vardır.
Yönlendirici, İnternet bağlantınız ve yerel ağınız arasındaki bağlantıyı yönetir. Bu, aynı internet bağlantısı üzerinden birden fazla cihazı çevrimiçi dünyaya bağlamanızı sağlar.
Ayrıca, bu cihazların yerel ağda iletişim kurmasına olanak tanır. Ek olarak, Router, ağa bağlı tüm cihazlarınızı korur. Bunun yanısıra hangi cihaza hangi veriyi ilettiğini de izler.
Router (Yönlendirici) Nasıl Çalışır?
IP paketleri, belirli bir atlama sayısını geçemez. Router, bu sınırın aşmadığınızı garanti eder. Örneğin, A ve B arasında doğrudan bir yol yoksa, Router veriyi başka bir cihaza gönderir. Bu cihaz, Intranet veya farklı bir şehirde olabilir.
Router ağ cihazının en az iki fiziksel bağlantı noktası vardır. Her bağlantı noktası iki yönlü çalışır ve veri alıp gönderir. Yani port bir paket alırsa yönlendirme işlemi başlar.
Daha sonra, IP paketindeki başlık bilgilerini inceler. Daha sonra, bu bilgiyi yönlendirme tablosuyla karşılaştırır. Eğer tablo, adresi içeriyorsa, paketi çıkış portuna iletir. Sonuçta, çıkış portu da veriyi sonraki yönlendiriciye veya hedefe yollar.
Bazı durumlarda Router, gelen paketleri Input Queue adı verdiğimiz bir alana gönderir. Bu alan, cihazın kendi RAM’indedir ve gelen bağlantı noktalarıyla ilgilidir. Yani, trafik yoğun olduğunda, Input Queue dolabilir.
Netice itibariyle, bazı paketler kaybolur. Ancak, TCP protokolü bu kayıpları ele alır. TCP, kayıp paketlerin tekrar gönderilmesini talep eder. Böylece, tüm paketleri doğru hedefe ulaştırana kadar devam eder.
Gelişmiş Router aygıtlarını, SNMP gibi yazılımlar kullanarak yönetebiliriz. Bu sayede, ağ sorunlarını daha kolay teşhis eder ve çözeriz.
Bununla birlikte, Router’lar QoS ayarları ile paketlere öncelik verir. Bu ayarlar sayesinde kritik verileri gecikmeden iletir. Ayrıca, trafik yönetimi ve kontrol mekanizmaları devreye girer. Bu mekanizmalar, ağdaki tıkanıklıkları önler. Sonuç olarak, yoğun trafikte bile veri akışı kesintiye uğramaz.
Router Üzerinde Yönlendirme Tabloları Nedir?
Ayrıca, TCP iletimi, önceki iletişimleri onaylamak için onay bayrağı kullanır. Yönlendiriciler, statik veya dinamik yönlendirme tabloları da kullanır. Örneğin, statik tablolar, küçük Intranet ağları için uygundur. Diğer yandan, dinamik tablolar ise, daha karmaşık ağlarda gereklidir.
Trafiğin durumuna göre Dinamik tablolar sürekli olarak kendini güncelliyor. Böylece, verileri her zaman en iyi yoldan yönlendiriyor. Bu tabloları elbette Routing protokolleriyle oluşturuyoruz.
Böylelikle ağdaki en verimli yolları belirliyoruz. Örneğin, RIP yönlendirme, bu tür işlerde kullandığımız bir protokoldür. Bunun yanısıra, EGP gibi protokolleri de İnternet üzerinde yaygın olarak kullanıyoruz.
Filtreleme Router Kullanımı
Yönlendiricilerde yapılandırılan filtreler, yerel ağ saldırılarına karşı ilk savunma hattıdır. Filtreleme yönlendiricileri, ağlar arasında hareket eden her paketi analiz eder. Ayrıca, bir ağ yöneticisi paketlere izin verme veya reddetme kuralları belirleyebilir.
Bu nedenle, gelen ve giden paketler için farklı kurallar uygulayabiliriz. Örneğin, Intranet kullanıcıları İnternet’e erişirken, dışardan gelen istenmeyen erişimleri engelleriz. Buna ilaveten, trafiğin kaydederek daha detaylı ağ analizi yapabiliriz.
Eğer filtreleme yapmazsak, paketlerin kontrolsüz bir şekilde geçişine izin veririz. Bu sebeple ağımızı saldırılara karşı savunmasız hale getiririz. Filtreleme işlemi sırasında, cihaz, kaynak adresleri IP başlığından okur. Ardından, bu adresleri filtre tablolarıyla karşılaştırarak değerlendirme yapar.
Ayrıca, bazı adresler tehlikeli olduğundan filtre tablosuna ekler. Bu şekilde Router, zararlı trafiği reddeder. Bu durumda, IP başlığındaki verileri ve taşıma yığınını inceler. Sonuçta, her pakette iki başlık seti vardır. Bunlar; ilki veri, diğeri taşıma yığını içindir.
Filtreleme Yönteminde Erişim Engelleme
Farklı güvenlik seviyeleri sayesinde, alt ağlar için farklı şartlar ayarlayabiliriz. Örneğin, önemli verileri içeren bir departman için daha kısıtlayıcı kurallar uygularız. Diğer yandan ise mühendislik ağımız için daha az kısıtlamaya sahip bir yapı oluşturabiliriz.
Dahası, filtreleme yönlendiricisi, kullanıcılara Telnet ve FTP gibi hizmetlere erişimine de izin verir. Ancak, bu hizmetlerin Intranet’e erişimini kısıtlayabiliriz. Artı, yerel ağdaki kullanıcıların kısıtlı verilere erişimini engelleriz.
Örneğin, finans departmanı dışındaki FTP talepleri kısıtlayabiliriz. Buna rağmen, finans kullanıcılarına FTP erişimi sağlayabiliriz. Son olarak, bu hizmetleri, kaynak veya hedef bağlantı noktası numarasına göre de filtreleyebiliriz.
Özetçe, Router, gelen IP başlıklarındaki kaynak adresleri kontrol eder. Bunun sonucunda kaynak adresi dahiliyse, bu paketi reddeder.
Modern Yönlendiricilerde Hangi Yönlendirme Protokollerini Kullanabiliriz?
Modern Router ağ cihazlarında, trafiği yönetmede ayrıca veri iletmede bazı protokoller kullanırız. Bu protokolleri en iyi yolları belirlemek için geliştirdiler. Kısacası, en yaygın kullanılan yönlendirme protokolleri şunlardır:
- Sınır Ağ Geçidi Protokolü (BGP)
BGP, genellikle büyük ölçekli İSS ağlarında görürüz. Bu protokol, özerk sistemler (AS’ler) arasında veri yönlendirir. Ayrıca, BGP, ağ politikalarına göre yönlendirme kararları alır. Özetçe küresel İnternet’e bağlanmamız için gereklidir.
- Önce En Kısa Yolu Aç (OSPF)
OSPF protokolünü daha çok kurumsal ağlarda kullanırız. Bu protokol, bağlantı durumu algoritmaları ile en iyi yolları hesaplar. Bu yüzden, OSPF, büyük ve karmaşık ağlar için uygundur.
- Gelişmiş İç Ağ Geçidi Yönlendirme Protokolü (EIGRP)
EIGRP yönlendirme ise, yalnızca Cisco ağlarında kullanırız çünkü kendi ürünlerinde çalışıyor. Hem mesafe vektörü hem de bağlantı durumu protokolü özelliklerini içerir. Ek olarak, hızlı birleşme sağlayarak kurumsal ağlarda verimli yönlendirme sunar.
- Yönlendirme Bilgi Protokolü (RIP)
Eski protokol olan RIP ise, küçük ila orta ölçekli ağlar için uygundur. Bu protokol, atlama sayısını temel alarak mesafe vektörü algoritması kullanır. Yani, yapılandırması kolay olsa da, büyük ağlar için yeterli değildir.
- İç Ağ Geçidi Yönlendirme Protokolü (IGRP)
IGRP, modern ağlarda artık nadiren kullanırız. Cisco’nun geliştirdiği bu protokol mesafe vektörü olarak işlev görür. Sonuçta küçük ağlar için uygundur ve RIP’e göre bir gelişmedir.
Sonuç olarak, bu protokoller Router’ların yönlendirme bilgilerini paylaşmasını sağlar. Ayrıca, ağ topolojisindeki değişikliklere uyum gösterirler. Bu sebeplerden ötürü belirli bir protokol seçerken ağınızın boyutuna ve karmaşıklığına bakmalısınız.
Router (Yönlendirici) Türleri Nedir?
Yönlendiriciler, ağların işleyişinde farklı türlerde de görev yaparlar. Özellikle bu ev, kurumsal veya diğer altyapıların ihtiyaçlarını karşılamak içindir.
- Broadband Routers (Geniş Bant Yönlendiriciler)
Bu yönlendiriciler evlerde ve küçük işletmelerde yaygındır. İnternet bağlantısını sağlarlar ayrıca yerel cihazları yönetirler. Bir de güvenlik duvarı & kablosuz erişim gibi özellikler sunarlar.
- Core Routers (Çekirdek Yönlendiriciler)
Çekirdek Router’ları ise genellikle büyük ağlarda kullanırız. Bu ağlar genellikle İSS’ler ve telekom firmalarındadır. Yüksek veri hacmini işleyerek maksimum veri iletimi sağlarlar. Ayrıca, bunlar yüksek hızlı arayüzlere sahip ekipmanlardır.
- Edge Routers (Kenar Yönlendiriciler)
Bu yönlendiriciler bir ağın çevresinde çalışır. Aslında bu cihazlar dahili ağ ile harici ağlar arasında arayüz oluştururlar. Ayrıca, güvenlik önlemleri ve ağ adresi çevirisi sağlarlar. Kısacası, performans ve güvenliği artırmak için VPN & QoS işlevlerine sahiptirler.
- Wireless Routers (Kablosuz Yönlendiriciler)
Kablosuz Router cihazları ise, Wi-Fi bağlantısını sağlar. Yani evlerimizde yada iş yerlerimizde sıkça kullanırız. Buna ilaveten, en son kablosuz standartları destekleyerek güvenliği artırmak için konuk ağı ve ebeveyn denetimlerine sahiptirler.
- Virtual Routers (Sanal Yönlendiriciler)
Sanal yönlendiriciler, yazılım tabanlı yönlendirme sağlar. Genellikle bulut ortamlarında sıkça duyarız. Bu cihazlar hem esnek hemde ölçeklenebilir çözümler sunar. Artı, ağ kaynaklarının dinamik olarak tahsis edilmesine izin verirler.
Yönlendiriciler Ağlar Arasındaki Verileri Nasıl Güvence Altına Alır?
Günümüzde, network yapıları arasında veri akışı çok önemlidir. İşte bu yüzden bilgi transferi sırasında güvenlik çok önemlidir. Bu nedenlerden ötürü, Router, LAN’da veya WAN’da güvence için şunları kullanır:
- Erişim Kontrol Listeleri (ACL’ler)
En başlıcası, trafiği kontrol etmek için ACL’leri kullanır. Ayrıca, IP adresi & port gibi ölçütlere göre trafiği filtreler. Böylece, yönlendirici yetkisiz veri paketlerini engelliyor.
- Sanal Özel Ağlar (VPN’ler)
VPN’ler, güvenli ve şifreli tüneller oluşturur. Böylece, Router hassas verileri koruma altına alır. Artı, bu verileri şifreli paketler halinde iletir.
- Güvenlik Duvarı Koruması
Yerleşik güvenlik duvarları içerdiğinden trafiği denetler ve yetkisiz erişimi engeller. Böylece, siber tehditlere karşı koruma da sağlar.
- Şifreleme ve Tünelleme Protokolleri
Yönlendiriciler, IPsec ve SSL gibi şifreleme protokolleri kullanır. Bu protokoller, özel bilgiyi güvence altına alarak güvenli kanallar oluşturur.
- Paket Filtreleme
Elbette Router’lar her veri paketini inceler. Ardından, güvenlik kurallarına göre paketleri filtreleyerek yetkisiz trafiği engeller.
- Ağ Adresi Çevirisi (NAT)
NAT ise cihazların IP adreslerini maskeler. Bu yöntem sayesinde dahili ağları gizler. Dahası, ağ güvenliği için ekstra koruma sağlar.
- Güvenli Yönetim Arayüzleri
Yönlendiriciler, güvenli yönetim arayüzleri sunar. Bu arayüzler, şifreli kanallar üzerinden yönetim sağlayarak yetkisiz erişimi önler.
ADSL Modem Nedir?
Herhangi bir İnternet Servis Sağlayıcısından hizmet aldığınızda, size bir cihaz verirler. Bu cihaz genellikle bir ADSL modemdir. ADSL Router, İnternet erişimi sağlar. Diğer yandan bir Switch ve WiFi gibi bileşenlere sahiptir.
Router, ISP’nizle etkileşim kurarak İnternet’e bağlanmanızı sağlar. Ayrıca, İnternet üzerinde sörf yapmanızı mümkün kılar. Birleşik cihazların avantajları olsa da, bazı olumsuz yanları da vardır. Örneğin, iki cihaz yerine tek bir cihaz kullanmak performans için size cazip gelir.
Ancak, tek cihaz kullanımı büyük ağlarda performans sorunları oluşturuyor. Örneğin, büyük firmalar tüm görevleri yerine getiren tek cihaz kullanmazlar. Bunun yerine, daha gelişmiş ağ cihazlarını tercih ederler. Bizlerde ev kullanıcıları olarak hem Router hemde ADSL modem olan tümleşik tek cihaz kullanırız.
Sonuç olarak, ISP tarafından sağlanan cihaz yerine, kendi cihazınızı satın alabilirsiniz. Çünkü, ISP cihazları genellikle ev kullanıcılarını hedefler. Bu yüzden bu cihazların performansları yeterli olmadığından gelişen ağınızda gelecekte sorunlara yol açar.
Öte yandan, ISP tarafından verilen cihazlar her daim en yeni teknolojilere sahip olmaz. Örneğin, 802.11ac veya 5GHz Wi-Fi desteklemeyebilirler. Dolayısıyla, kendiniz bir ADSL modem veya Router satın alırken, en son teknolojilere dikkat etmelisiniz.
Router ve Modem Arasındaki Fark Nedir?
Gerçek dünyada aslında “Router” ve “Modem” terimlerini genellikle karıştırırız. Hatta bunları birbirinin yerine kullanırız. Ancak bu cihazlar karmaşık ağ ağında farklı amaçlara hizmet ederler.
Açıkçası bir modem, cihazınız ile İnternet arasında köprü işlevi görür. Dijital verileri, İSS tarafından kullanılan kanallara uygun hale gelmesini sağlar. Sonuçta, PC’lerinizin çevrimiçi ortama girmesine izin verir.
Modemler ve Router’lar farklı işlevlere sahiptir. En basit haliyle modem, yerel ağınızdaki tüm aygıtları İnternet’e bağlar. Yönlendirici ise yerel ağ içindeki trafiği yönetir.
Öncelikle Router, network akışını yönlendirir. Sonrasında, modem, İnternet bağlantısını sağladıktan sonra, yönlendirici devreye girer. Kısacası, verilerin ağ içindeki hedefe yönelterek paketleri doğru bir şekilde iletmeyi sağlar.
Extra bilgi olarak, modemler, dijital verileri analog sinyallere dönüştürür. Diğeri ise hedefe zamanında ulaşmayı amaçlar.
Fakat, günümüzde ileri seviye modemlerde vardır. Bunlar kablosuz özellikler de sağladıkları için fiziksel kablolara ihtiyaç duymadan ağa bağlanabilirsiniz.
Ev ve iş ağlarında, hem modem hem de yönlendirici birlikte çalışır. Modem, İnternete bağlantıyı sağlar. Yönlendirici ise yerel ağı yönetir. Bu işbirliği sayesinde cihazlarımızı hem İnternet’e çıkarabilir hem de birbirleriyle haberleştirebiliriz.
Yönlendirici ile ADSL Modem Karşılaştırma Tablosu
| Özellik | Modem | Router |
|---|---|---|
| Temel İşlev | İnternet servis sağlayıcısından gelen sinyali dijital sinyale dönüştürür. | Yerel ağ içinde cihazlar arasında veri yönlendirir ve ağ paylaşımını sağlar. |
| Sinyal Dönüşümü | Analog sinyali dijital sinyale çevirir (DSL, kablo, fiber). | Bu işlevi yoktur; sadece gelen dijital verileri yönetir. |
| Bağlantı | İnternet servis sağlayıcısına (ISP) bağlanır. | Modeme bağlanır ve yerel ağda cihazları bağlar. |
| Ağ Paylaşımı | Genellikle sadece tek bir cihazı (bilgisayar, vb.) bağlar. | Birden fazla cihazın aynı ağda iletişim kurmasını sağlar. |
| Wi-Fi Sağlama | Çoğu modem Wi-Fi desteği sağlamaz (ancak bazı modem-router kombinasyonları vardır). | Wi-Fi sinyali yayar ve kablosuz bağlantı sağlar. |
| IP Adresi | Genellikle ISP tarafından sağlanan genel IP adresini alır. | Yerel IP adresleri oluşturur ve genel IP’yi paylaşır. |
| Yönlendirme | Yönlendirme işlevi yoktur. | Ağ üzerindeki trafiği yönlendirir ve veri paketlerini iletir. |
| Güvenlik Özellikleri | Güvenlik özellikleri sınırlı olabilir. | Güvenlik duvarı ve diğer güvenlik özelliklerini sunar. |
| Kurulum | Genellikle ISP tarafından kurulumu yapılır. | Kullanıcı tarafından kurulur ve yapılandırılır. |
Router (Yönlendirici) Hakkında Sık Sorulan Sorular (SSS / FAQ)
- Router Nedir ve Ne İşe Yarar?
- Router ve Modem Aynı Şey Mi?
- Bir Yönlendirici ile Neler Yapılabilir?
- Bir Modem Yönlendirici Olarak Kullanılabilir Mi?
- Yönlendirici Yoksa Ne Olur?
Sonuç
Özetlemem gerekirse Router ağ cihazı günümüzün modern iletişiminin gizli kahramanıdır. Veri paketlerini yerel ve geniş alan ağları arasında sorunsuzca yönlendirirler. Dolayısıyla, bunları çalışma mantığını iyi bilirsek ağ performansını arttırırız.
Bunların yanısıra, bireyler ve kuruluşlar bu bilgilerle ağ altyapılarının tam potansiyelini kullanabilirler. Bu sebeple yönlendiriciler, dijital çağın en temel unsurlarıdır. Günümüzde teknoloji inanılmaz derece gelişiyor ve ilerliyor. İşte bu yüzden yönlendiricilerin kullanımı daha da önemli hale geliyor.
TolgaBagci
Merhaba, ben Tolga, 20 yıllık tecrübeye sahip bilgisayar uzmanıyım. Donanım, sistemler, ağlar, sanallaştırma, sunucular ve işletim sistemleri gibi bilgisayar sorunlarının giderilmesine yardımcı oluyorum. Yararlı bilgiler için web siteme göz atın ve bana herhangi bir şey sormaya çekinmeyin. En yeni teknolojilerden haberdar olun!
Teşekkür ederim
Rica ederim, yorumunuz için teşekkürler.