GNS3 (Graphical Network Simulator-3) Nedir?

GNS3 (Graphical Network Simulator-3) yazılımı, Cisco Router, Switch veya Firewall gibi piyasada bilinen ağ cihazlarının sanal ortamda simüle edilmesini sağlayan bir araçtır.

Bu simülasyon aracı, bilgisayarınızda karmaşık ağ kurulumlarını gerçekleştirmenizi sağlar.

GNS3 Nedir?

Ağ Simülasyonu İçin GNS3 Yazılımının Önemi Nedir?

Teknoloji çok hızlı büyüdüğü için bilgi teknolojilerini bilen insanlara ciddi bir ihtiyaç var. Bu, bu alandaki işlerin giderek daha kritik hale geldiği anlamına geliyor.

Bunun kritik bir kısmı, ister yakın ister uzak olsun, şirketler için bilgisayar ağlarının kurulması ve onarılmasıdır. Buna yardımcı olmak için, GNS3 gibi bilgisayar programları, gerçek ağ donanımlarını kullanmak yerine, bilgisayarda pahalı ağ ekipmanlarıyla pratik yapmanızı sağlar.

Daha önce de söylediğim gibi, bazı ağ cihazları maliyetlidir ve herkesin karşılayamayacağı bir şeydir. Böylece insanlar hiçbir ücret ödemeden bunları taklit edip bilgisayarlarında kullanabilirler.

Artık GNS3 adında kullanabileceğiniz ücretsiz bir yazılım var. Bilgisayarınızın güçlü olması ve onu kullanabilmek için sanallaştırma yapabilecek yeni tür bir işlemciye sahip olması gerekir.

GNS3 ağlar için gereklidir çünkü karmaşık ağlar oluşturmanıza yardımcı olur. Ayrıca sanal makineler ekleyip birbirleriyle konuşmalarını sağlayabilirsiniz. Bu nedenle ağlarla çalışan kişiler ve Cisco gibi testlere hazırlanan öğrenciler GNS3 kullanıyor.

GNS3 Ne İşe Yarar?

GNS3, farklı üreticilerin ağ cihazlarını taklit eden bir ağ simülasyon programıdır. Çeşitli markalara ait cihazları kopyalar, böylece bunları bilgisayarınızda kullanıyormuş gibi yapabilirsiniz. Bu şekilde çok pahalı olabilecek cihazları deneyebilirsiniz.

Kullanıyormuş gibi yapabileceğiniz birkaç cihaz var, örneğin:

Hem kolay hem de zorlu ağ cihazlarıyla oynayabilirsiniz.

Böylece tek bir markanın ürününe bağlı kalmadan her türlü cihazı test edebilirsiniz.

Ayrıca GNS3, Cisco IOS imajlarını çalıştırma konusunda RouterSim veya Boson NetSim gibi yazılımlardan çok daha iyidir. GNS3 bunu hipervizör adı verilen özel arka uç yazılımıyla yakın işbirliği içinde çalışarak yapar.

Basitçe söylemek gerekirse GNS3, bilgisayarınızda orijinal bir Cisco Router kullanmanızı sağlar. IDLE-PC değerini kullanarak sorunsuz çalışır, bu da bilgisayarınızın işlemcisinin fazla meşgul olmasını önlemeye yardımcı olur. Bu şekilde Cisco Router veya Switch’in uygun şekilde çalışmasını sağlayabilirsiniz.

Ağ Simülasyon Yazılımını Kimler Kullanıyor?

Aslında konu PC ağları oluşturmaya gelince, GNS3 en popüler araçtır. Temel ağ bilgilerini geliştirmeyi amaçlayan kullanıcılar bundan yararlanır.

Ayrıca birçok kolej ve eğitim merkezi bu yazılımı çok fazla kullanıyor. Bunun nedeni insanların gerçek bir ağın nasıl göründüğünü ve çalıştığını anlamalarına olanak sağlamasıdır.

Üstelik VM’ler veya VPCS cihazları ekleyerek sanal PC’ler yapabilirler. Böylece son kullanıcı bilgisayarlarındaki IP paketlerine bakarak ağ deneyimlerini geliştirebilirler.

Basit bir ifadeyle okullar, eğitim yerleri ve kurslar ağlar hakkında bilgi edinmek için bu harika PC programını kullanır.

GNS3 Tarihi ve Gelişimi

Dynamips programını 2005 yılında Christophe Fillot adında bir kişi yaptı. Bu program, Cisco cihazlarını gerçek cihaz yerine bilgisayarda kullanmanızı sağlar. Bu fikir daha sonra PC’nizdeki sanal cihazlarla çalışmanızı sağlayan bir program olan GNS3’e dönüştü.

Ağlar için vazgeçilmez bir PC programı olan GNS3, 2007 yılında başladı. Zaman çizelgesine baktığımızda Jeremy Grossmann’ın bu projeyi ücretsiz ve açık kaynak olarak oluşturduğunu görebiliriz.

Bu program ilk çıktığında yalnızca Cisco Router cihazlarıyla çalışıyordu ve onlar gibi davranabilmek için Dynamips adı verilen bir şey kullanıyordu. Başlangıçta basit görünüyordu ve insanlar için kullanımı kolaydı. Cisco cihazlarıyla çalışması ve kullanımının kolay olması bugün birçok kişinin onu sevmesinin nedenidir.

Bu programı beğenen birçok kişinin programın daha da iyi olmasına yardımcı olduğunu belirtmekte fayda var. Yazılım zaman geçtikçe daha fazla ağ cihazıyla çalışacak şekilde güncellendi ve geliştirildi.

Bu programın VirtualBox, VMware ve QEMU gibi seçenekleri vardır. Bu seçeneklerden dolayı diğer firmaların Cisco ürünleriyle çalışmaya başlamıştır.

Daha sonra daha iyi hale getirmek için Docker gibi yeni şeyler eklediler. Bu, kişilerin kapsayıcılarda depolanan uygulamaları ağ planlarına dahil etmelerine olanak tanır.

Bu gibi kullanıcı desteği sağlayan özellikleri sayesinde dünya çapında popüler hale geldi. Ayrıca programı yapan kişiler sürekli olarak yeni şeyler ekliyor ve geliştiriyor.

Sonuç olarak GNS3’ün hikayesine baktığımızda her şeyin bir araya gelmesinden mutlu oluyor ve harika olduğunu düşünüyoruz.

GNS3’ün Temel Özellikleri Nelerdir?

  1. Dynamips Entegrasyonu

Başından beri GNS3’ün bir parçası olan harika bir şey de Dynamips yazılımının kullanılmasıdır ve bugün hala GNS3’te kullanılmaktadır. Bu, kullanıcıların Cisco IOS imajlarını bilgisayarlarında sanal bir dünyada denemelerine olanak tanır.

  1. VirtualBox ve VMware Desteği

Emülasyon programı VMware’in Workstation ve Oracle’ın VirtualBox’uyla çalışır. Bu nedenle kullanıcılar çeşitli işletim sistemlerini konuk makine olarak ekleyebilirler.

  1. QEMU Desteği

Cisco olmayan cihazları çalıştırmak istiyorsanız bu özellik mükemmel! QEMU sayesinde daha geniş bir ağ cihazı yelpazesine sahip olabilirsiniz. Ayrıca bu sayede daha gelişmiş IOS görsellerini sanal olarak bilgisayarınızda kullanabilirsiniz.

  1. Cisco Ağ Ürünleri

Yani bu programı yapan kullanıcılar onu Cisco ürünleriyle çalışacak şekilde tasarladılar. Ama artık ileri seviye olanları da halledebiliyor.

  1. Cisco Olmayan Ağ Ürünleri

QEMU özelliği Juniper Junos, MikroTik, Arista, ve Vyatta gibi diğer şirketlerin ağ cihazlarını kullanmanıza olanak tanır. Bu durumda, farklı satıcılara ait cihazların nasıl kurulacağını da öğrenmelisiniz.

  1. Wireshark Paket Analizi

GNS3, Wireshark ile kullandığınızda IP paketlerine bakmayı kolaylaştırır. Basit bir ifadeyle, insanlar verilerin kapsamlı ağ topolojilerinde nasıl hareket ettiğini kontrol edebilir.

  1. Solarwinds ve Diğerleri

Grafiksel ağ simülatör programı aynı zamanda SolarWinds yazılımı ve diğerleri gibi şeylerle de çalışır. Bu sayede kişiler gerçek hayatta kullandıkları yazılımları getirip sanal programda kullanabilmektedir.

Diğer Harika Özellikler

  1. Docker Entegrasyonu

Docker özelliği ile ağ projelerinize konteyner uygulamaları ekleyebilirsiniz. Ayrıca, özel veritabanları veya web sunucuları gibi hizmetleri de dahil edebilirsiniz.

  1. Python API

Python API, ağ simülatörünü kodla kullanmanızı sağlar. Sonuç olarak bu, bir komut dosyası yazabileceğiniz ve bilgisayarın farklı görevleri otomatik olarak yapmasını sağlayabileceğiniz anlamına gelir.

  1. Snapshot

Snapshot (Anlık Görüntü) özelliği ile ağınızın mevcut görünümünü kaydedebilirsiniz. Daha sonra mevcut konfigürasyona farklı unsurlar ekleyerek testler yaptığınızı hayal edin. Bu durumda anlık görüntü ile hızlı bir şekilde önceki duruma dönebilirsiniz.

  1. Cloud (Bulut) Tabanlı Dağıtımlar

Bulut özelliği ile uzaktaki sunuculardaki projelerinizi yerel yazılımınıza taşıyabilirsiniz. Dolayısıyla bulut tabanlı sistemlerin nasıl çalıştığını öğrenmek isteyenler için harika.

GNS3’ün Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?

Artıları

  • Gerçek Ağ Senaryosu

GNS3 harikadır çünkü PC’nizdeki gerçek ağ uygulamalarını sanal bir emülasyon ortamında kullanmanıza izin verir. Özellikle bu, insanların ağlar hakkında daha fazla bilgi edinmesine veya yeni şeyler denemesine yardımcı olur.

  • Çeşitli Cihaz Desteği

Gerçek bir ağda genellikle farklı şirketlerin cihazları bulunur. Bu nedenle her birini doğru şekilde ayarlamak önemlidir. Bu şekilde diğer cihazların kurulumunu yapabilir ve geliştirebilirsiniz.

  • Uygun Maliyetli Çözüm

Gerçek ağ cihazları satın almadan öğrenmenin ve çalışmanın paradan tasarruf sağlayan bir yoludur. Bu nedenle insanlar sanal bir alanda pratik yapabilir ve bazı şeyleri geliştirebilirler.

  • Gerçek Cihaz Deneyimi

Fiziksel bir ağ üzerinde çalışan bir Cisco Router’ı taklit ederek size gerçek gibi gelen bir kurulum sunar. Command Line Interface CLI (Komut Satırı Arayüzünü) gerçek bir cihazda nasıl kullanacağınızı biliyorsanız, aynı şeyi bu sahte cihazda da yapabilirsiniz.

  • Ağ Tasarımında Esneklik

Mevcut ağ kurulumunuzu geliştirmek istiyorsanız aynısını çalışma ortamında yeniden oluşturabilirsiniz. Daha sonra farklı yapılandırmaları deneyebilir ve gerçek ağı değiştirmeye hazır olduğunuzda en iyi olanı kullanabilirsiniz.

  • İşbirliği

Bir okulda veya öğrenim yerinde birçok kişinin aynı proje üzerinde birlikte çalışmasına yardımcı olur. Bu, herkesin birbirine yardım etmesini ve sorunları çözmesini kolaylaştırır.

Eksileri

  • Aşırı Kaynak Tüketimi

Cisco veya diğer satıcı cihazlarını taklit ederken çok fazla PC gücüne ihtiyaç duyar. Örneğin, kapsamlı ve karmaşık bir ağ için çok sayıda yönlendirici ekliyorsanız, daha yeni, daha sağlam bir bilgisayar işlemcisine (CPU) ve daha fazla belleğe (RAM) ihtiyacınız vardır.

  • Ağ Bilgisi Gereksinimi

GNS3 kullandığınızda zaten ağlar hakkında birçok bilgi sahibi olmanız gerekir. Bu nedenle, iki Cisco yönlendiriciyi bağlamak gibi ağ cihazlarını doğru şekilde nasıl bağlayacağınızı anlamalısınız.

  • Cihaz Kısıtlamaları

Belirli cihazları taklit ederken tüm özellikleri tam olarak desteklemeyebilir. Dolayısıyla bazı sınırları vardır ve gerçek dünyadaki gerçek cihazların yerini alamaz. Kullandığınız bilgisayar ve taklit cihazlar birlikte çalışmalarını etkileyebilir.

  • Güvenlik Sorunları

Gerçek ağ cihazlarının sistemlerini sanal bir topolojide kullanıyorsanız lisans kurallarına ve bunları nasıl kullanabileceğinize bakın. Ayrıca şirketlerin kurulumlarda kullandıkları cihazlar için güvenlik açısından yardım veya destek sunmayabileceğini de unutmayın.

Ağ Simülatörü Programı Terimleri

TerimAçıklama
GNS3GUI (Graphical User Interface)
DynamipsiOS İçin Emülatör
DynagenDynamips İçin Başlangıç Arayüzü
PemuQemu Based Cisco PIX Firewall Emülatör
(Win)PcapPacket Capture Library (Sniffer Driver)
Wireshark (Old Name: Ethereal)Ağ İzleme / Dinleme
VPCS – Virtual PCs (Sanal Bilgisayar)Sanal Bilgisayar Aracı
VirtualBox VMSVirtualBox ile Sanal Makineleri Topolojiye Dahil Etme
VMware VMSVMware Workstation ile Sanal Makinelerin Topolojiye Dahil Etme
IOU DevicesGerçek bir Layer2 ve Layer3 Switch, IOS imajı ekleyerek ağ cihazınızın tüm özelliklerini kullanmanızı sağlar.

Grafiksel Ağ Simülatörü Cihaz Özellikleri

  1. Bu emülatör programı için aylık veya yıllık bir ücret ödemenize gerek yok.
  2. Bu programda istediğiniz kadar cihazı kullanabilirsiniz ancak bu, işlemci (CPU) ve hafıza gibi bilgisayarınızın gücüne bağlıdır.
  3. Çoklu anahtarlama seçeneklerini destekler (ESW16 Etherswitch, IOU/IOL Layer 2, VIRL IOSvL2).
  4. Tüm VIRL IOS görüntülerini (IOSv, IOSvL2, IOS-XRv, CSR1000v, NX-OSv, ASAv) destekler.
  5. Birçok markanın cihazlarıyla çalışır ve özel bir yazılıma (hipervizör) ihtiyaç duymaz.
  6. Virtualbox, VMware Workstation, VMware Player, ESXi ve Fusion gibi ücretsiz ve ücretli hipervizörlerle çalışır.
  7. Ekstra sanallaştırma yazılımına ihtiyacınız yok; büyük bir insan topluluğu onu seviyor ve kullanıyor.
  8. IOS görsellerini Cisco.com‘dan alabilir veya VIRL lisansı satın alabilirsiniz.
  9. Yönlendiriciler veya anahtarlar için indirdiğiniz IOS görüntülerini manuel olarak eklemeniz gerekir.

Hangi Sistemler GNS3’ü Destekliyor?

  • Windows İşletim Sistemleri

GNS3, 7, 8, 8.1, 10 ve 11 işletim platformları dahil olmak üzere Microsoft Windows’un tüm sürümlerini destekler. Bu, kullanıcıların ağ simülatör programını bu ana bilgisayar sistemlerine kurmasına olanak tanır. Ayrıca Windows’un herhangi bir sürümü kullanıcı arayüzü açısından oldukça başarılıdır. Bu programı yüklemek ve hızlı bir şekilde denemek için rehberimize göz atın.

  • Linux Dağıtımları

Açık kaynaklı işletim sistemlerini kullanmayı seviyorsanız Linux iyi bir seçimdir. Bu yazılımı Ubuntu, Kali, Mint veya Fedora gibi iyi bilinen dağıtımlarda çalıştırabilirsiniz. Örneğin, Ubuntu için her zaman güncel olan bir kurulum rehberimiz var.

  • macOS Sistemleri

Mac’iniz varsa, macOS çalıştırıyor olsa bile PC’nizdeki ağ simülasyon yazılımını kolayca kullanabilirsiniz. Hangi macOS sürümüne sahip olursanız olun kurulum basittir. Daha fazla ayrıntı için daha önce de belirtildiği gibi güncel rehberimize göz atabilirsiniz.

GNS3 VM Nedir?

GNS3 VM (Graphical Network Simulator 3 Virtual Machine) simülasyon yazılımının bir parçasıdır. Sanal bir makine gibi çalışır ve GNS3’ün hem performansını hem de yeteneklerini geliştirmeyi amaçlar.

Linux üzerine kurulu olup sanal makine teknolojisi gibi çalışır. Bu, sanal ağlar oluşturmayı daha esnek hale getirir. Ayrıca, diğer şirketlere ait her türlü Cisco IOS görüntüsünü bu VM’ye ekleyerek ağ cihazlarınız üzerinde daha fazla kontrol sahibi olabilirsiniz.

GNS3 Sanal Makineyi VMware Workstation, VirtualBox veya Fusion gibi yazılımlarla ayarlayabilirsiniz. Ancak ana bilgisayarınız bu kurulum için daha fazla kaynağa ihtiyaç duyacaktır.

Neden GNS3 VM Kullanıyorlar?

Birçok kişi GNS3 VM’yi seviyor çünkü iyi çalışıyor ve karmaşık ağ kurulumlarında kararlı kalıyor. Mesela mevcut yazılımlar daha basit tasarımlara uygunken, daha gelişmiş tasarımlarda VM teknolojisini kullanıyorlar.

Hızlı olmasının yanı sıra farklı PC sistemleriyle de çalışır. Böylece kullanıcılar tasarladıkları şeye birçok sistem ekleyebilmektedir.

Deneyimli bir ağ mühendisiyseniz bu yazılım çok önemlidir. Bunun gibi görevlerde çok başarılıdır ve işleri benzersiz bir şekilde ayarlamanıza olanak tanır. Bu şekilde daha karmaşık yapıları tasarlayabilir ve test edebilirsiniz.

Bu sistemi güçlü bir ana bilgisayara kurmak, tüm cihaz ayarlarınızı tek bir yere kaydetmenize olanak tanır. Böylece yalnızca daha fazla esneklik elde etmekle kalmaz, aynı zamanda işinizi daha iyi takip edebilirsiniz.

GNS3 VM Kullanmanın Avantajları Nelerdir?

Ağ simülatörü VM aracısı oldukça basit çalışır. Örneğin grafik yazılımını açtığınızda aynı anda VM’yi de başlatır. Böylece iki parça arasında ağ bağlantısı ve veri paylaşımı sağlanır.

Kullanımının ne kadar kolay olduğuna gelince, faydaları şunlardır:

  • Performans

VM kurulumu, daha iyi çalıştığı için daha karmaşık karmaşık ağlar oluşturmanıza olanak tanır.

  • Guest OS Desteği

Projelerinizde hem Windows’u hem de desteklenen diğer sistemleri kullanabilirsiniz.

  • Entegrasyon

VM kurulumunu farklı sanallaştırma uygulamalarına kolayca ekleyebilirsiniz. Bu, daha ayrıntılı bir ağ tasarımı yapmanıza yardımcı olur.

  • Özel Yapılandırmalar

Özellikle gelişmiş ağ tasarımları için işleri istediğiniz gibi ayarlamanıza izin vererek size daha fazla güç verir.

GNS3 ile Packet Tracer Arasındaki Farklar Nelerdir?

Gerçek gibi görünen ve hareket eden ağlar oluşturmak, protokollerin nasıl çalıştığını anlamak veya sorunları çözmek istiyorsanız GNS3 tam da ihtiyacınız olan şeydir. Dolayısıyla, ciddi bir topoloji üzerinde çalışıyorsanız, gelişmiş destek sağlayan bu yazılımı kullanmak akıllıca bir seçimdir.

Diğer taraftan, Packet Tracer yazılımı ağlar hakkında yeni bilgi edinmeye başlayan kişiler içindir. Ancak işin püf noktası şu; bu yalnızca Cisco ürünleriyle çalışır. Yani başka şirketlerin cihazlarını kullanamazsınız. Özetle bu yazılım, özellikle sınıf ortamında ağların temellerini öğretmek için uygundur.

Karşılaştırma Tablosu

Bakış AçısıGNS3Packet Tracer
AmaçAğlarla çalışan uzmanlar için mükemmel bir bilgisayar programıdır.Cisco cihazları hakkında bilgi edinmenize yardımcı olacak bir araçtır.
Hedef KitleAğlarda iyi olan kişiler ve BT hakkında bilgi sahibi olan öğrenciler için mükemmeldir.Öğrenciler, öğretmenler ve ağ kurmaya yeni başlayan kişiler için mükemmeldir.
Aygıt DesteğiYönlendiriciler, anahtarlar ve VM’ler gibi farklı şirketlerin ürünleriyle çalışır.Yalnızca birkaç Cisco cihazıyla, örneğin yönlendiriciler ve anahtarlarla çalışır.
Çok YönlülükYalnızca Cisco ile değil, birçok farklı ağ türüyle çalışır.Cisco ağlarında iletişimin nasıl çalıştığını kontrol etmek için uyarlanmıştır.
Simülasyon GerçekliğiGerçek cihazların nasıl davrandığını kopyalar.Temel Cisco kavramlarını anlamayı hedefler ancak gelişmiş özelliklere derinlemesine inmez.
Simülasyon KarmaşıklığıZorlu kurulumlar ve gelişmiş ayarlar için iyi çalışır.Temel ve orta düzey beceriler için pratik yapmanıza olanak sağlayan daha basit ağ tasarımları için daha iyidir.
Kullanım KolaylığıBiraz zordur, özellikle de yeni başlıyorsanız. Ancak ihtiyaçlarınıza göre uyarlayabileceğiniz şık bir ekranı vardır.Kullanımı kolay bir ekrana sahiptir ve adım adım öğrenmenize yardımcı olur. Geliştiriciler bunu insanların daha rahat kullanabilmesi için tasarlamıştır.
Gerçek Dünya Araçlarıyla EntegrasyonWireshark gibi paketleri incelemeye yardımcı olan pratik araçlarla çalışır.Wireshark gibi harici araçları desteklemez.
GenişletilebilirlikBirçok kişinin geliştirilmesine katkı sağladığı esnek bir yapıya sahip, ücretsiz bir yazılımdır.Cisco bunu belirli şeyleri öğretmek ve öğrenmek amacıyla oluşturmuştur.

GNS3 Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS / FAQ)

  1. GNS3 ücretsiz mi?
Evet, bu ağ emülatörü açık kaynaklı olduğundan kullanımı ücretsizdir. Bu nedenle herhangi bir ücret ödemeden bu yazılımı bilgisayarınıza indirip kullanabilirsiniz. Ancak ücretsiz olmasına rağmen üçüncü taraf cihazlar için yine de üretici lisanslarına ihtiyacınız var. Örneğin, bir FortiGate ağ cihazı ekleyebilirsiniz ancak uzun süreli kullanım için izne ihtiyacınız olacaktır.
  1. GNS3 bir simülatör mü yoksa emülatör mü?
Genellikle insanlar GNS3’ü simülatörden ziyade ağ emülatörü olarak adlandırırlar. Her iki kelime de aynı anlama gelse de aynı değildir. Emülatör kelimesini kullanmak daha iyidir çünkü gerçek cihazları kopyalamanıza ve onları gerçek şeyler gibi çalıştırmanıza olanak tanır.
  1. Hangisi daha iyi, Packet Tracer mı GNS3 mü?
Bu durum kullanıcıların tercihlerine ve uzmanlık düzeylerine göre değişmektedir. Cisco ile başlıyorsanız Packet Tracer’a gidin. Ancak eğer bir profesyonelseniz ve gelişmiş ağ bağlantısı istiyorsanız, gidilecek yol GNS3’tür.
  1. Hangisi daha iyi, EVE-NG mi GNS3 mü?
Her ikisi de elbette gelişmiş ağ teknolojilerini deneyimlemek için uygundur. Bu nedenle karmaşık projelerinize uygun olanı seçmelisiniz. Daha iyi bir kullanıcı arayüzü ve kullanım kolaylığı sağlayanı seçin.

Sonuç

Router gibi ağ cihazlarını satın almak yerine Cisco sınavlarına hazırlanmak için GNS3’ü kullanabilirsiniz. Ayrıca, ağ oluşturma becerilerinizi sonuna kadar geliştirebilirsiniz.

Ayrıca bu ağ aracında, Packet Tracer’ın belirli yönlendiriciler için işlemediği komutları kullanabilirsiniz.

28 Comments

Add a Comment

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir