Debian 11 & 12 Üzerinde GNS3 2.2 (2.2.32) Kurulumu

Bu yazımızda, Linux dağıtımları arasında ün salmış Debian 11 Bullseye işletim sistemi kurulu bir bilgisayarda Cisco sınavlarına profesyonel olarak hazırlanmak için kullanılan GNS3 (Graphical Network Simulator 3) ağ yazılımı nasıl kurulur ve kullanılır inceleyeceğiz.

Debian 11 Bullseye Üzerinde Cisco Router/Switch Çalıştırmak için GNS3 2.2 (2.2.32) Nasıl Kurulur?

Bilgisayar ağlarının temelini oluşturan cihazları sanal ortamda kullanabilmeniz için GNS3 gibi ağ simülatör programlarından birini kullanmanız gerekir. GNS3 yazılımı gerçek bir Cisco Router veya Switch cihazını bilgisayarınızda emüle ederek çalıştırabilmenizi sağlar.

GNS3 ağ emülatörünü Windows, Linux veya macOS platformlarına kolayca kurabilir ve temel veya gelişmiş bir ağ topolojisi oluşturabilirsiniz. Fakat bir ağ cihazı eklemeniz gerektiğinden İnternet’teki farklı kaynaklardan veya bu yazımızda yayınladığımız IOS imajlarından birini GNS3’e eklemeniz gerekir.

Microsoft’tun Windows işletim sistemi yerine bir Debian sistemi kullanıyorsanız yazılımın kurulum aşamaları için temel seviyede Linux komutlarına hakim olmalısınız. Windows sistemlerinde herhangi bir programın kurulumu oldukça basittir, fakat Linux sisteminde dağıtıma göre uygun komut dizilimini uygulamanız gerekir.

GNS3’ün kurulum talimatlarını resmi websitesinde yayınlanan rehberlere göz atarak gerçekleştirebilirsiniz. Fakat, bazen kurulum sırasında bağımlı paketlerini de kurmanız gerekebileceğinden daha detaylı teknik makalelere göz atma ihtiyacınız olabilir.

GNS3 İndirme ve Kurma

Debian’ın 11 Bullseye sürümüne ağ simülatör programını kurmadan önce repo adreslerinizi güncellemeniz ve ardından pip3 aracılığıyla PyPI (Python Package Index) üzerinden yazılımı indirip kurmanız gerekir.

Adım 1

Debian sisteminizde Activities (Aktiviteler) kısmından terminali aratınız, bulunuz ve çalıştırınız. Gnome masaüstü ortamınızda terminal’i açtıktan sonra “sudo apt update” komutunu yürütünüz ve yazılım listesini güncelleyiniz.

sudo apt updateCopy

Adım 2

Repo adreslerini tazeledikten sonra GNS3’ü pip3 kullanarak sisteminize indireceğiniz için python3 ve ek paketleri kurmak için terminalde alttaki komutu yürütünüz.

sudo apt install python3-pip python3-pyqt5 python3-pyqt5.qtsvg python3-pyqt5.qtwebsockets qemu qemu-kvm qemu-utils libvirt-clients libvirt-daemon-system virtinst wireshark xtightvncviewer apt-transport-https ca-certificates curl gnupg2 software-properties-common -yCopy

Adım 3

GNS3 ağ yazılımını bilgisayarınıza pip3 kullanarak indirmek ve kurmak için terminalde “sudo pip3 install gns3-server gns3-gui” komutunu yürütünüz ve indirme işlemin tamamlanmasını bekleyiniz.

sudo pip3 install gns3-server gns3-guiCopy

Adım 4

GNS3 için gerekli Dynamips yazılımını da kurmanız gerekir, aksi takdirde Router veya Switch imajlarını bilgisayarınızda emüle edemeyeceksiniz.

Debian havuzundan Dynamips’i indirmek ve kurmak için terminalde alttaki komutları yürütünüz.

wget http://ftp.us.debian.org/debian/pool/non-free/d/dynamips/dynamips_0.2.14-1_amd64.deb
sudo dpkg -i dynamips_0.2.14-1_amd64.debCopy

Adım 5

Linux bilgisayarınıza GNS3 ağ yazılımını kurduktan sonra başlat menüsünde onu bulunuz ve çalıştırınız.

Adım 6

GNS3’ü açtıktan sonra karşınıza Setup Wizard (Kurulum Sihirbazı) çıkacaktır. Bu pencerede, IOS imajlarını yerel sunucuda mı yoksa sanal sunucuda mı çalıştıracağınızı seçmeniz gerekir.

IOS cihazlarını Localhost üzerinde çalıştırmak için Run appliances on my local computer (Cihazları yerel bilgisayarımda çalıştır) seçeneğini işaretleyiniz ve Next’e tıklayınız.

Adım 7

Local Server Configuration (Yerel Sunucu Yapılandırması) penceresinde Server Path (Sunucu Yolu) ayarını değiştirmeyiniz ve Host Binding ayarının localhost olduğunu kontrol ettikten sonra Next’e tıklayınız.

Ayrıca, sisteminizde kurulu 3. parti başka bir yazılım varsa ve TCP 3080 portunu kullanıyorsa, yazılımın doğru çalışması için port numarasını değiştirebilirsiniz.

Adım 8

Local Server Status (Yerel Sunucu Durumu) penceresinde bağlantısının başarılı olduğunu kontrol ettikten sonra Next’e tıklayınız. Summary (Özet) penceresinde ise yaptığınız ayarları gözden geçiriniz ve sihirbazı kapatınız.

Cisco IOS İmajı Ekleme

Debian bilgisayarınıza GNS3 kurduktan sonra ve yerel sunucu bağlantısını yaptıktan sonra yapmanız gereken tek şey programa bir Router veya Switch IOS imajı eklemektir.

Adım 1

GNS3 programının araç menüsünden Edit (Düzenle) / Preferences (Tercihler) seçeneğine tıklayınız.

Adım 2

Preferences penceresinde birden fazla ayarın olduğunu sol panelden inceleyebilirsiniz. IOS cihazı eklemek için Dynamips altında IOS Routers seçeneğine tıklayınız ve ardından New (Yeni) butonuna tıklayarak sihirbazı açınız.

New IOS Router Template (Yeni IOS Yönlendirici Şablonu) sihirbazı açıldığında IOS dosyasını eklemek için Browse (Gözat) tıklayınız.

Adım 3

Bilgisayarınıza indirdiğiniz c7200-adventerprisek9-mz.152-4.M7.bin IOS dosyasını veya başka bir dosyayı seçiniz ve açınız.

Adım 4

IOS imajının sıkıştırmasını açmayı onaylamak için Yes tıklayınız ve decompress işlemini bekleyiniz.

Adım 5

IOS konumunu belirttikten sonra Next’e tıklayınız ve diğer ayarlara geçiniz.

Adım 6

Name and Platform (İsim ve Platform) penceresinde Name kısmında seçtiğiniz IOS cihazının adını görebilirsiniz. Eğer programa birden fazla aynı cihaz modeli ekleyeceksiniz Name kısmından cihaz adını değiştiriniz ve platformunu düzenleyiniz.

Adım 7

Host bilgisayarınızın RAM boyutuna göre Router IOS cihazının daha verimli ve performanslı çalışabilmesi için uygun bir bellek boyutu yapılandırınız.

Adım 8

Eklediğiniz Router cihazına eklemek istediğiniz ek arayüzler varsa Network Adapters (Ağ Bağdaştırıcıları) penceresinde Slot kısımlarından seçebilirsiniz.

Adım 9

Idle-PC değeri, IOS cihazının bilgisayarınızın işlemcisini %100 kullanmaması için gerekli bir yapılandırmadır. Bu yüzden, PC’nizin performansına bağlı olarak c7200 için Idle-PC değeri belirlemek için Idle-PC Finder butonuna tıklayınız ve uygun değerin bulunmasını bekleyiniz.

Adım 10

Router c7200 cihazını ekledikten sonra Server (Sunucu) ayarını kontrol ettiğinizde cihazın Localhost’ta çalışacağını görebilirsiniz.

uBridge Hatasını Giderme

GNS3 mantıksal çalışma alanına eklediğinzi Router ile Switch aygıtlarını birbirine kablolamaya çalıştığınızda uBridge hatası ile karşılaşabilirsiniz. Bu hatanın nedeni, uBridge paketinin Linux dağıtımınızın sürümü ile uyumlu olmamasıdır.

Adım 1

Switch ile Router bağlantısını yaparken alttaki görseldeki gibi “Error while creating link: uBridge is not available, path doesn’t exist, or you just installed GNS3 and need to restart your user session to refresh user permissions.” hatası alabilirsiniz.

Error while creating link: uBridge is not available, path doesn't exist, or you just installed GNS3 and need to restart your user session to refresh user permissions.Copy

Adım 2

Debian sisteminizde uBridge hatasını gidermek için öncelikle gerekli paketleri kurmanız gerekir. Libpcap paketini kurmak için terminalde “sudo apt install libpcap-dev -y” komutunu yürütünüz.

sudo apt install libpcap-dev -yCopy

Adım 3

Libpcap paketini kurduktan sonra uBridge paketini Git aracılığıyla indirmek ve derlemek için sisteminize Git yazılımını da kurmanız gerekir. Git’i kurmak için terminalde “sudo apt install git -y” komutunu yürütünüz.

sudo apt install git -yCopy

Adım 4

Github üzerinden uBridge klonlamak için terminalde önce “cd ~/Downloads” komutu ile Downloads (İndirilenler) konumuna gidiniz ve ardından “git clone https://github.com/GNS3/ubridge.git” komutunu yürütünüz.

uBridge klonladıktan “cd ubridge” komutu ile klasör içerisine geçiniz ve dizin içerisinde onu derlemek için “make” komutunu yürütünüz.

cd ~/Downloads
git clone https://github.com/GNS3/ubridge.git
cd ubridge
makeCopy

Adım 5

Son olarak gerekli izinleri ve ayarları yapılandırmak için terminalde “sudo make install” komutunu yürütünüz.

sudo make installCopy

No path to a VPCS executable has been set Hatasını Giderme

uBridge sorununu giderdikten sonra çalışma alanındaki tüm cihazları çalıştırdığınızda topolojiye eklediğiniz VPCS’ler kullandığınız Linux dağıtımına göre bazen çalışmamaktadır.

Adım 1

Topolojideki tüm cihazları çalıştırdığınızda alttaki görseldeki gibi “No path to a VPCS executable has been set” hatası alacaksınız. Bunun sebebi, VPCS cihazının doğru olarak kurulmamasından kaynaklıdır.

No path to a VPCS executable has been setCopy

Adım 2

Debian bilgisayarınızda VPCS kurmak için terminalde “sudo apt install vpcs” komutunu yürütünüz.

sudo apt install vpcsCopy

VPCS Executable Version Hatasını Giderme

VPCS’yi kurduktan sonra tekrar ağ cihazlarını çalıştırdığınızda bu kez VPCS sürümü ile ilgili bir hata alabilirsiniz. Sanal bilgisayarın versiyon sürümü hatası Debian 11 sürümünden kaynaklanmaktadır.

Adım 1

Topolojideki VPCS’leri çalıştırdığınızda alttaki görseldeki “VPCS executable version must be >= 0.6.1 but not a 0.8” hatası alacaksınız ve cihazları çalıştıramayacaksınız.

Adım 2

Linux platformlarında VPCS sorunu gidermek için uygun bir versiyonu indirip kurmanız gerekir. VPCS 0.8.1 sürümünü kurmak için terminalde sırasıyla alttaki komutları yürütünüz.

cd ~/Downloads
git clone https://github.com/TolgaBagci/vpcs_0.8-1_amd64.deb.git
cd vpcs_0.8-1_amd64.deb
sudo dpkg -i vpcs_0.8-1_amd64.debCopy

Adım 3

VPCS’nin eski sürümünü de kurduktan sonra artık topolojideki tüm cihazların sorunsuz olarak çalıştığını görebilirsiniz.

Bir Ağ Topolojisi Oluşturma

GNS3 yazılımını kullanarak basit ve profesyonel bir ağ tasarımı oluşturarak ağdaki bilgisayarların nasıl haberleştiğini analiz edebilirsiniz.

Adım 1

GNS3 araç menüsünden New simgesine veya CTRL + N’ye tıklayarak proje sihirbazını açınız. Tasarlayacağınız ağ topolojisine uygun bir isim veriniz ve kaydetmek istediğiniz konumu belirtiniz ve OK’a tıklayınız.

Adım 2

Projenize iki adet c7200 Router cihazı eklemek için sol panelden Routers cihazlarına tıklayınız ve cihazı çalışma alanına sürükleyip bırakınız.

Adım 3

Switches kategorisinden Ethernet Switch’i seçiniz ve çalışma alanına iki adet Switch ekleyiniz.

Adım 4

All Devices (Tüm Aygıtlar) kategorisini açınız ve çalışma alanına iki adet VPCS (Virtual PC Simulator) ekleyiniz.

Adım 5

Topolojideki Router’ların boş portlarına Serial Interface eklemek için üzerlerinde sağ tuş / Configure (Yapılandır) seçeneğine tıklayınız.

Adım 6

Node Properties penceresinde Slots sekmesinde Adapters kısmındaki Slot1 portuna PA-4T+ (Seri Arayüz) ekleyiniz ve OK’a tıklayınız.

Adım 7

Router’lara seri arayüz ekledikten sonra VPCS’leri Switch’lere bağlamak için kablolama seçeneğini aktif ediniz ve kablonun bir ucunu PC’lerin Ethernet0 portuna diğer ucunu ise Switch’lerin boş portlarından birine takınız.

Adım 8

Aynı şekilde, Switch’leri Router’lara bağlamak için kablonun bir ucunu Switch’lere diğer ucunu ise Router’ların FastEthernet0/0 portlarına takınız.

Adım 9

Cisco Router’ları birbirine bağlamak için kablonun bir ucunu R1’in Serial 1/0 portuna diğer ucunu ise R2’nin Serial 1/0 portuna takınız.

Adım 10

Tüm cihazları kabloladıktan sonra onları çalıştırmak için araç menüsünden yeşik ok’a tıklayınız ve açılan pencerede Yes’e tıklayınız.

Adım 11

VPCS PC’lere statik IP adresleri eklemek için üzerlerine tıklayarak CLI komut istemini açınız ve PC1 ve PC2’nin TCP/IP ayarlarını yapılandırınız.

PC1> ip 192.168.1.10/24 192.168.1.1
PC1> show ipCopy

PC1> ip 192.168.2.20/24 192.168.2.1
PC1> show ipCopy

Adım 12

Cisco Router’ların FastEthernet portlarına IP adresleri atamak ve onları açmak için CLI’da alttaki komutları yürütünüz.

R1# conf t
R1(config)# interface fastethernet 0/0
R1(config-if)# ip address 192.168.1.1 255.255.255.0
R1(config-if)# no shutdownCopy

R2# conf t
R2(config)# interface fastethernet 0/0
R2(config-if)# ip address 192.168.2.1 255.255.255.0
R2(config-if)# no shutdownCopy

Adım 13

Router R1 ve R2’yi Serial Interface portu ile bağladığınız için o portları da yapılandırınız.

R1# conf t
R1(config)# interface serial 1/0
R1(config-if)# ip address 192.168.3.1 255.255.255.0
R1(config-if)# no shutdownCopy

R2# conf t
R2(config)# interface serial 1/0
R2(config-if)# ip address 192.168.3.2 255.255.255.0
R2(config-if)# no shutdownCopy

Adım 14

PC’lerden Router’ların dış seri portlarına ping attığınızda ağ bağlantısının olduğunu görebilirsiniz.

PC1> ping 192.168.3.1Copy

PC2> ping 192.168.3.2Copy

Adım 15

Fakat, Router’larda RIPv1/v2, IGRP, EIGRP veya OSPF yönlendirme protokollerinden birini veya bir statik rota yapılandırılmadığı için PC’lerden birbirine ping atamayacaksınız ve alttaki görseldeki gibi Destination host unreachable hatası alacaksınız.

PC1> ping 192.168.2.20Copy

PC2> ping 192.168.1.10Copy

Adım 16

Router’larda EIGRP protokolünü yapılandırarak her iki alt ağdaki bilgisayarlara bağlantı kurabilirsiniz. Router R1 ve R2 CLI komut isteminde EIGRP etkinleştirmek için alttaki komutları yürütünüz.

R1# conf t
R1(config)# router eigrp 10
R1(config-router)# network 192.168.3.0 0.0.0.255
R1(config-router)# network 192.168.1.0 0.0.0.255Copy

R2# conf t
R2(config)# router eigrp 10
R2(config-router)# network 192.168.3.0 0.0.0.255
R2(config-router)# network 192.168.2.0 0.0.0.255Copy

Adım 17

EIGRP protokolünü yapılandırdıktan sonra tekrar PC’lerden birbirlerine ping attığınızda ağ bağlantısının başarılı olduğunu görebilirsiniz.

Debian Üzerinden GNS3 Kaldırma

Linux işletim sisteminizden GNS3 yazılımını kaldırmak istiyorsanız kurulum aşamasında kurduğunuz gerekli paketleri de kaldırmanız gerekir.

Adım 1

GNS3 ile yaptığınız projeleri yedekledikten sonra terminali açınız ve programı kaldırmak için “sudo pip3 uninstall gns3-server gns3-gui -y” komutunu yürütünüz.

sudo pip3 uninstall gns3-server gns3-gui -yCopy

Adım 2

Debian sisteminizden VPCS ve Dynamips kaldırmak için de terminalde “sudo apt purge vpcs -y && sudo apt purge dynamips -y” komutunu yürütünüz.

sudo apt purge vpcs -y && sudo apt purge dynamips -yCopy

Adım 3

GNS3 ile ilgili tüm bağımlı paketleri sisteminizden silmek için terminalde “sudo apt purge python3-pip python3-pyqt5 python3-pyqt5.qtsvg python3-pyqt5.qtwebsockets qemu qemu-kvm qemu-utils libvirt-clients libvirt-daemon-system virtinst wireshark xtightvncviewer apt-transport-https ca-certificates curl gnupg2 software-properties-common -y” komutunu yürütünüz.

sudo apt purge python3-pip python3-pyqt5 python3-pyqt5.qtsvg python3-pyqt5.qtwebsockets qemu qemu-kvm qemu-utils libvirt-clients libvirt-daemon-system virtinst wireshark xtightvncviewer apt-transport-https ca-certificates curl gnupg2 software-properties-common -yCopy

Adım 4

GNS3’ü kaldırdıktan sonra sisteminizde hala kurulu olan gereksiz paketleri de kaldırmak ve silmek için terminalde “sudo apt autoremove && sudo apt autoclean” komutunu yürütünüz.

sudo apt autoremove && sudo apt autocleanCopy

Adım 5

Son olarak, sisteminizde indirdiğiniz uBridge ve VPCS kurulum dosyalarını da siliniz.

sudo rm -rf ~/Downloads/ubridge
sudo rm -rf ~/Downloads/vpcs_0.8-1_amd64.debCopy

Video

Eski Sürümlerin Kurulumu

   Debian 8 Jessie

deb http://ppa.launchpad.net/gns3/ppa/ubuntu trusty main
deb-src http://ppa.launchpad.net/gns3/ppa/ubuntu trusty main
sudo apt-get update
sudo apt-get install gns3-gui gns3-server -yCopy

   Debian 9 Stretch

deb http://ppa.launchpad.net/gns3/ppa/ubuntu xenial main
deb-src http://ppa.launchpad.net/gns3/ppa/ubuntu xenial main
sudo apt-get update
sudo apt-get install gns3-gui gns3-server -yCopy

   Debian 10 Buster

sudo apt install -y python3-pip python3-pyqt5 python3-pyqt5.qtsvg python3-pyqt5.qtwebsockets qemu qemu-kvm qemu-utils libvirt-clients libvirt-daemon-system virtinst wireshark xtightvncviewer apt-transport-https ca-certificates curl gnupg2 software-properties-common -y
sudo pip3 install gns3-server gns3-guiCopy

Eski Sürümlerin Kurulumu – Video

İlgili Yazılar

1) macOS’ta GNS3 Kurulumu
2) GNS3 İçin vIOS-L2 İndir
3) Kali’de GNS3 Kurulumu
4) Ubuntu’da GNS3 Kurulumu
5) Linux Mint’te GNS3 Kurulumu