Ağda bir Cisco Router önyükleme sürecini bilmemiz ve anlamamız gerekiyor. Özellikle hem biz hemde ağ yöneticileri ve BT profesyonelleri için bu bilgi hayati değer taşıyor. Ayrıca, boot sürecinin aşamalarını bilirsek sorunları daha iyi ve kolay çözebiliriz.
Bu makalede sizlere boot sürecininin aşamalarını adım adım açıklayacağım. Kısacas bahsetmem gerekirse, ilk aşama; POST testidir. Sonrasında, yönlendirici IOS’u bulur ve yükler. Ardından yapılandırma dosyası devreye girerek ayarları yükler. Tam anlamıyla hadi başlayalım ve detayları keşfedelim!
Cisco Router Önyükleme yani Nasıl Boot Olur?
Bir Router’ın önyükleme süreci, bilgisayarlarda yapılan donanım testi yani POST işlemi gibidir. Cisco Router’ın çalışma veya açılma modu 3 aşamada gerçekleşir.
Bu aşamalar hızlı bir şekilde gerçekleşir ve cihaz açılır. Eğer açılışta herhangi bir problem olursa, bir hata verecek ve Router açılmayacaktır. Veya başlangıç yapılandırma dosyasını bulamadığında Kurulum Kipi yani Setup moda girecektir.
Adım 1: Router POST Testi ve Bootstrap (Önyükleyici) Başlatılması
Router’a güç verildiğinde yapılan ilk işlem, POST ve Bootstrap (Önyükleyici)’ın başlatılmasıdır.
Önce, POST işlemi başlayacak ve cihazın donanımını test edecektir. Herhangi bir hata bulamazsa, Bootstrap yükleyecektir.
Adım 2: Önyükleme Sırasında IOS Konumunu Belirleme ve Yükleme
İkinci adımda ise, Cisco Router, Bootstrap‘ı çalıştırır ve IOS’un konumunu arar, bulur ve ve RAM üzerine yükler.
Router’ın önce Flash belleği içerisinde IOS yazılımını arar. Eğer burada bulamazsa, ağ ortamında bir TFTP sunucu arar ve bulursa IOS’u yüklemeye çalışır. Eğer TFTP’ye bağlanır ve yinede IOS’u bulamazsa, başlangıç yapılandırma dosyasını yükler.
Router varsayılan olarak, IOS yazılımını kendi Flash Disk’inden yükler. Flash Disk yerine başka bir konumu varsayılan olarak yapılandırabilirsiniz.
Adım 3: Başlangıç Yapılandırma Dosyasını Bulma ve Çalıştırma
İkinci adımdan sonra Router, IOS yazılımı yüklendikten sonra Bootstrap, NVRAM üzerinde bir başlangıç yapılandırma dosyası arar. Eğer böyle bir dosya bulamazsa, yeni bir başlangıç dosyası oluşturulması için setup/kurulum moduna girer.
Eğer önyükleyici başlangıç yapılandırma dosyasını bulursa, bu dosyayı direk RAM üzerine kopyalar.
Başlangıç yapılandırma dosyası; Cisco yönlendirici üzerinde daha önce yapılan tüm ayarlar bulunur. Bu ayarlar, İnterface (Arayüz) yapılandırmaları, yönlendirme bilgileri, Console (Konsol) şifresi gibi tüm ayarları kapsar.
Cisco Router’ın İlk Yapılandırma Dosyası Hangi Ayarları İçerir?
Cisco ağ cihazının ilk yapılandırma dosyası tüm önceki ayarları içerir. Yani, bunlar arayüz yapılandırmaları, yönlendirme bilgileri ve konsol parolasıdır. Ayrıca, güvenlik ve erişim kontrol ayarları da mevcuttur.
- Arayüz Yapılandırmaları
İlk dosya tüm arayüzlerin yapılandırmalarını içerir. Ayrıca, IP adresi, alt ağ maskeleri, açıklamalar gibi ayarları da kapsar.
- Yönlendirme Bilgileri
Statik rotalar ve dinamik yönlendirme protokolleri dosyada yer alır. Ek olarak, rota haritaları ve ACL’ler gibi yönlendirme ile ilgili diğer bilgiler de mevcuttur.
- Konsol Parolası
Router’ınızın konsol portu için ayarladığınız parola da bu dosyadadır. Yani, parola, yönetim konsoluna yetkili erişim sağlar.
- Güvenlik ve Erişim Kontrol Ayarları
Bu dosya ACL’ler, güvenlik duvarı kuralları ve VPN ayarlarını içerir. Kısacası, güvenlik yapılandırmaları, ağ trafiğini kontrol etmeye ve güvenliği sağlamaya yardımcı olur.
- DHCP ve NAT Yapılandırmaları
Yönlendirici DHCP hizmetleri veya NAT ayarlarını içeriyorsa, bunlar da dosyada yer alır.
- Hizmet Kalitesi (QoS) Ayarları
QoS politikaları, trafik şekillendirme ve öncelik sıralaması bu dosyadadır. Bu ayarlara sahipseniz ağ trafiğinizi optimize edersiniz.
- SNMP ve Yönetim Ayarları
Dosya, yönlendiricinin izlenmesini sağlayan SNMP yapılandırmalarını içerir. Bunun yanısıra diğer yönetim ayarlarını da vardır.
- Saat ve Tarih Ayarları
Saat senkronizasyonu, saat dilimi ve yaz saati ayarları dosyada bulunur.
Sonuç olarak, ilk yapılandırma dosyası Router ayarlarını toplar. Ardından bu bilgileri kullanarak cihaz kendini çalıştırır.
Başlangıç Yapılandırma (Startup-Config) Dosyası Nedir?
Startup-Config dosyası, RAM (NVRAM) üzerinde tutulan bir config yani ayar dosyasıdır. Cisco yönlendirici kapatılsa dahi, başlangıç yapılandırma dosyası NVRAM üzerinden silinmez.
Çalışan Yapılandırma (Running-Config) Dosyası Nedir?
Router ilk kez çalıştırıldığında üzerinde herhangi bir konfigürasyon yapılmadığı için startup-config dosyası yüklenir. Fakat, Router’ı yapılandırdıktan sonra yaptığınız tüm konfigürasyonları kaydettiğinizde, bu ayarlar running-config dosyasına kaydedilir.
Router’ı kapatıp açtığınızda ise artık running-config dosyası NVRAM’e yüklenecektir.
Örneğin, cihazda oluşturduğunuz bir kullanıcı hesabının parolasını unuttunuz. Bu durumda, parolayı resetlemek için yapılandırma dosyasını startup-config olarak değiştirebilirsiniz. Böylece cihazınızı ilk yapılandırma ayarları ile açabilirsiniz.
Diyelim Router’ınızda yaptığınız tüm değişiklikleri running-config’e kaydetmediniz. Bu noktada, cihazınızı yeniden başlattığınızda tüm ayarlarınız kaybolacaktır.
Router Üzerinde Yapılan Ayarları & Konfigürasyonları Kaydetme
Cisco Router’ınızı ağınız için yapılandırdıktan sonra, tüm ayarları kaydetmeniz gerekir. Bunu kısaca privileged modda copy running-config startup-config komutu ile yapabilirsiniz.
Router Çalışma Mantığı
Bir Cisco Router’ın çalışma süresi 4 aşamadan oluşur;
- POST Testi ve Bootstrap (Önyükleyici) Başlatılması
- IOS Konumunu Belirleme ve Yükleme
- Başlangıç Yapılandırma Dosyasını Bulma ve Çalıştırma
- Router Setup/Kurulum Modu
Show Version Komutu Hangi Bilgileri Gösterir?
- IOS Sürümü
- Önyükleme Sürümü
- IOS Dosyası
- CPU ve Model
- RAM Boyutu
- Interface (Arayüz) Sayısı ve Tipleri
- NVRAM Boyutu
- Flash Boyutu
- Yapılandırma Kaydı
Cisco Router Önyükleme ve Post Testi Aşamasında Bir Hatayla Karşılaşırsa Ne Olur?
Cisco yönlendirici POST testi ve önyükleme aşamasında bir hata alabilir. Bu durumda, yönlendirici önyükleme sürecinin bir sonraki adımlarına geçemez.
Ayrıca, Açılışta Kendi Kendine Test (POST), donanım sorunlarını kontrol eder. POST işlemi test sırasında bir sorun tespit ederse yönlendirici durur. Sonuç olarak, bir hata mesajı veya tanılama bilgisi verir. Bu bilgi size hangi donanımın soruna neden olduğunu gösterir.
Böyle durumlarda önce donanım hatasını düzeltmemiz gerekiyor. Donanım hatasından kastım; arayüzler, modüller veya bellekte olabilir. Yani, bu bozuk veya arızalı parçaları değiştirmemiz lazım.
Sonrasında, sorun çözdüğümüzde Router’ımıza yeniden güç vermeliyiz. Bu aşamada cihazımız POST testinden geçerse önyükleme devam eder. Sonrasında IOS yazılımını bulur ve yükler. Ve son olarak, ilk yapılandırma dosyasını çalıştırır.
Cisco Router Nasıl Boot Olur? ⇒ Video
Bilgilendirici videomuzu izleyerek Cisco önyükleme mantığı hakkında daha derin bir anlayış edinin. Daha değerli içgörüler için YouTube kanalımıza abone olmayı unutmayın!
Sonuç
Sonuç olarak, Cisco Router boot sırası yani aşamaları değişmez. Hem yeni hemde eski sürümlerinde bu yöntem aynıdır. Ağ ekipmanlarıyla çalışıyorsanız bunları bilmeniz gerekiyor.
Ayrıca, önyükleme dizisinin inceliklerini anlarsak yönetimi kolaylaştırırız. Örneğin, BT uzmanları bu sayede Router’ları daha iyi yönetir ve sorunları çözer.
Teşekkürler
Rica ederim, yorumunuz için teşekkürler.